490 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu
kłykieć w pożądanym kierunku. Po dokręceniu zacisku na ramieniu łączącym doprowadza się obrotem śruby aparatu zewnętrzny kłykieć do kontaktu z wewnętrznym. Dokładny docisk odłamków uzyskuje się przez dokręcenie jednej ze śrub zakończonych kolcem.
Manipulując podudziem nastawiono nasadę na końcu trzonu i ustalono czasowo za pomocą kleszczy Farabeufa.
3. Po dogięciu do zarysu kości udowej, długiej, rozwidlonej na końcu płytki, ustawiono jej rozwidlony koniec na nasadzie na śrubie dociskowej, zaś drugi na trzonie kości w osi kończyny i przy nastawionym złamaniu ustalono za pomocą kleszczy Farabeufa (ryc. 233 b). Nasadę zespolono za pomocą dwu śrubek wprowadzonych w otwory rozwidlonego końca płytki, przechodzących poprzecznie przez całą grubość nasady. (Potrzebną długość śrubek odczytuje się na klamrze dociskowej). Po zdjęciu klamry dociskowej przymocowano płytkę do trzonu za pomocą trzech śrub przechodzących przez obie jego warstwy korowe. Czwartą śrubką przymocowano do trzonu częściowo wolny tylny odłam. Ubytek tkanki kostnej w obrębie dołu podkolanowego wypełniono wiórkami wytworzonymi z usuniętego na początku zabiegu wolnego odłamu. Przepłukanie rany 3% wodą utlenioną i płynem fizjologicznym.
4. Warstwowy szew tkanek miękkich.
5. Kończynę ustalono w lekkim zgięciu w kolanie i w biodrze, w opatrunku gipsowym sięgającym od łuków żebrowych do końców palców, na 4 tygodnie. Izometryczne ćwiczenia mięśnia stosuje się od 3 dnia po zabiegu. Po 4 tygodniach chory rozpoczyna bierne i czynne ćwiczenia na szynie uniwersalnej lub tp., i chodzenie o kulach bez obciążenia kończyny. Po 6 tygodniach rozpoczyna się stopniowe obciążanie, zaś po 12 tygodniach, jeżeli zrost odłamków jest dostatecznie silny, pełne obciążenie.
Pojęcie „wewnętrzne obrażenia kolana” obejmuje obrażenia więzadeł, torebki stawowej, maziówki i łąkotek, powstałe w następstwie urazów o typie wykręceń (distorsio, contusio, ruptura Ugamentorum). Wobec bardzo skomplikowanej budowy i mechaniki stawu kolanowego, obrażenia te są nieraz trudne do rozpoznania i wymagają bardzo dokładnej znajomości zarówno anatomii jak i fizjologii oraz metod badania stawu kolanowego. Wspólną cechą świeżych wewnętrznych obrażeń kolana jest wysięk śródstawowy oraz niezwykle szybko powstający zanik mię-śnią czworogłowego. Osłabienie tego mięśnia pozbawia staw kolanowy zasadniczego elementu jego stabilności, co z drugiej strony stanowi źródło podrażnień i przeciążeń aparatu więzadlowego i dalszego narastania zarówno objawów zapalnych, jak niewydolności mięśniowej, zwłaszcza jeżeli funkcja stawu zostanie podjęta wcześniej nim mięsień czwo-rogłowy odzyska, pod wpływem czynnej kineziterapii, pierwotną swoją siłę i wydolność.
Drugie miejsce w stabilizacji kolana mają więzadła krzyżowe (lig. crueiata), trzecie — więzadła poboczne (lig. collateralia). Z tych obu par elementów ważniejszą rolę odgrywa przednie więzadło krzyżowe, niż tylne, a piszczelowe więzadło poboczne większą niż strzałkowe (Branti-gan i Voshell). Nie ma jednak w kolanie tworu, który by był niepotrzebny, gdyż dopiero skoordynowane działania wszystkich elementów, zarówno biernych, jak czynnych, gwarantują pełną wydolność w ruchu i w statyce.
Stosunki anatomiczne stawu kolanowego warunkują ścisły związek typu urazu z wywołanym przez niego obrażeniem.
•Nadmierny wyprost kolana wywołuje wg Abbotta naderwanie tylnej torebki, przerwanie części włókien tylnego więzadła krzyżowego oraz przerwanie przedniego więzadła krzyżowego, zaś odwiedzenie podudzia, zgięcie i skręcenie na zewnątrz — naderwanie zewnętrznych włókien piszczelowego więzadła pobocznego, najczęściej przy jego przyczepie udowym.
Przy większym zakresie wspomnianych ruchów odrywają się przyczepy zarówno powierzchownej, jak głębokiej warstwy piszczelowego więzadła pobocznego oraz nadrywa się udowy przyczep przedniego więzadła krzyżowego, a równocześnie przyśrodkowa łąkotka odrywa się od wewnętrznej warstwy więzadła pobocznego lub pęka równolegle do swego bocznego przyczepu.
Przy wiedzenie, skręcenie ku wewnątrz i zgięcie kolana uszkadza strzałkowe więzadło poboczne, przednie więzadło krzyżowe oraz ścięgno mięśnia podkolanowego (m. popliteus).
Pchnięcie goleni ku tyłowi przy zgiętym kolanie odrywa tylne wię-zadło krzyżowe, zaś pchnięcie ku przodowi — przednie więzadło krzyżowa’ (Abbott).
Z łąkotek obrażeniu ulega najczęściej przyśrodkowa, gdyż jest większa i szersza, ma słabe przyczepy do wyniosłości międzykłykciowej (eminentia intercondyloidea), jest mniej ruchoma w stosunku do torebki stawowej i więzadeł i mniej wzmocniona więzadłami na obwodzie niż boczna. Obrażenie łąkotek następuje rzadko samoistnie. Zazwyczaj towarzyszy im mniej lub więcej wyraźne naderwanie piszczelowego wię-