0000003 (18)

406 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu

pomocą drutów Kirschnera wprowadzonych poprzecznie do osi złamanych kości — przez kości nieuszkodzone i kości złamane.

Przykłady takiego zespolenia przedstawiają ryciny 190, 191.

Po zespoleniu nieruchamia sit? kości śródręcza na 4 tygodnie. Nie złamane palce uwalnia się z opatrunku po upływie ok. 2 tygodni.

1. Złamanie paliczków palców

Złamaniu ulegają najczęściej podstawowe paliczki palców — z urazu najczęściej bezpośredniego, rzadziej z pośredniego (zgięcie, torsja). Dal-

Byc. 192. Złamania paliczków — przykłady zespolenia: a, b, c — paliczka podstawowego; cl — paliczka końcowego.

b

c

i

szy odłam ustawia się pod wpływem napięcia mięśni glistowatych i międzykostnyeh w nadwyproście.

Po starannym nastawieniu odłamków unieruchamia się palec na listewce aluminiowej, w zgięciu w stawie podstawowym i międzypalicz-kowym górnym pod kątem prostym, dbając o to, by oś palca była skierowana na guzek kości łódeczkowatej, na okres 3 tygodni. Jeżeli nastawienie nie jest stabilne, wskazane jest zespolenie drutem Kirschnera w sposób otwarty lub kryty, z unieruchomieniem w ciągu 3—4 tygodni (ryc. 192 a, b, c).

Złamania wicloodlamowe leczy się z reguły zachowawczo, unieruchomieniem na listewce aluminiowej w zgięciu w stawie podstawowym i międzypaliczkowym bliższym, w ciągu 6—8 tygodni.

Śródstawowe złamania paliczka podstawowego z uszkodzeniem jego głowy oraz podstawy paliczka środkowego mogą być powikłane zwichnięciem lub nadwichnięciem paliczka środkowego, oderwaniem przyczepu ścięgna zginacza, uszkodzeniem jednej lub obu powierzchni stawowych itp. Postępowanie lecznicze zależy od stwierdzonych zmian urazowych i przemieszczeń. Oderwanie części podstawy łącznie ze ścięgnem wymaga wkroczenia chirurgicznego i zeszycia odłamków (patrz str. 393). Zmiażdżenie podstawy paliczka środkowego można leczyć zachowawczo i po ok. 3-tygodniowym unieruchomieniu rozpocząć czynne zginanie palca. Zgniecenie głowy paliczka podstawowego może być wskazaniem do jej plastyki — jeżeli ruch w stawie będzie bolesny, lub do usztywnienia stawu w czynnościowym ustawieniu.

Złamania paliczków środkowych leczy się zazwyczaj zachowawczo, jedynie w palcach I, II i V należy dążyć do anatomicznego ich nastawienia, a jeżeli to nie jest osiągalne zachowawczo, krytym lub otwartym zespoleniem. Najmniej raniącym i najprostszym sposobem jest skośne zespolenie drutem Kirschnera. Pętle z drutu są źle znoszone i prowadzą do opóźniania lub braku zrostu.

m. Otwarte złamania paliczków palców

Otwarte złamania paliczków palców należą do najczęstszych obrażeń ręki, powstają zazwyczaj z urazu bezpośredniego i są wieloodłamow^re. Zasadniczym zagadnieniem w tym obrażeniu jest sprawa zmian w skórze, której zmiażdżenie lub zdarcie uniemożliwia zamianę złamania otwartego na zamknięte. Doraźnej plastyce skóry z otoczenia przeszkadza złamanie. Wolne przeszczepy skóry mają złe warunki wgajania się i nie nadają się do pokrycia złamanej kości. Według Merle d’Aubigne najlepsze wyniki daje sposób Iselina — Duvala — Nicolsa — Robina, polegający na skróceniu złamanego paliczka na poziomie złamania tak znacznie, by zeszycie skóry nad złamaniem stało się możliwe. Po skróceniu zespala się odłamki drutem Kirschnera i leczy na listewce aluminiowej.

W złamaniach w obrębie stawów Francuzi usuwają złamaną podstawę i główkę drugiego paliczka celem uzyskania zesztywnienia. Według naszych doświadczeń resekcja tylko złamanej nasady umożliwia wyrobienie się użytecznego zakresu ruchów.

W zmiażdżeniach palców doraźne odjęcie jest rzadko wskazane, nawet przy uszkodzeniu krążenia względnie unerwienia. Jeżeli po chirurgicznym oczyszczeniu rany i unieruchomieniu oraz podawaniu antybiotyków wystąpi martwica, odejmuje się tylko martwą część palca.