0000017 (9)

wodu odchodzą odgałęzienia pierwszego, drugiego i trzeciego rzędu. Dotychczasowe możliwości rozpoznawania chorób trzustki były bardzo ograniczone. Pankreatografia wsteczna stała się najlepszą, bezpośrednią metodą morfologicznego badania trzustki.

Koloskopia oznacza wziernikowanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Przed badaniem należy oczyścić jelito grube. Oglądany kanał odbytu długości 3—5 cm ma gładką i lśniącą powierzchnię. Podłużne fałdy — słupy odbytnicze w liczbie 6—8 zawierają sploty żylne. Pomiędzy nimi widać zatoki w postaci lejkowatych krypt. Bańka odbytnicy ma gładką różową błonę śluzową z delikatną siatką naczyń krwionośnych. Na wysokości 6, 8 i 11 cm znajdują się półkoliście przebiegające fałdy poprzeczne (plicae transversales recti), które omijamy koloskopem. Esicę osiąga się na wysokości 14—20 cm. Przebieg jelita grubego wykazuje bardzo duże różnice indywidualne, które dotyczą głównie okręż-nicy esowatej. Okrężnica zstępująca przedstawia się w postaci rury z regularnymi okrężnie przebiegającymi fałdami. W okrężnicy poprzecznej światło jelita i fałdy mają charakterystyczny trójkątny kształt. Ściana zgięcia prawego okrężnicy wykazuje czasami niebieskawoszary odcień spowodowany sąsiedztwem z wątrobą. W kątnicy przebieg fałdów błony śluzowej zatraca regularność, często są one podłużne.

Zastawka krętniczo-kątnicza wykazuje żywą czynność skurczową, zmieniając swój wygląd w postaci fałdu, przez który okresowo przechodzi treść z jelita cienkiego. W kątnicy możemy obejrzeć ujście wyrostka robaczkowego, które może się otwierać i zamykać. Zwykle ujście leży na tylnej ścianie, kilka centymetrów poniżej zastawki.

Końcowy odcinek jelita krętego wygląda inaczej w porównaniu z jelitem grubym. Okrężne fałdy prawie zanikają, błona śluzowa może być w różnym stopniu granulowana. Granulacja pochodzi z przerostu grudek chłonnych, które nadają jej ziarnisty wygląd.

Perytoneoskopia pozwala oglądać wnętrze jamy otrzewnej. Badanie wykonuje się laparoskopem w znieczuleniu miejscowym po wkłuciu troakaru najczęściej poniżej pępka. Skierowanie wziernika ku górze pozwala obejrzeć więzadło obłe wątroby o pionowym lub nieco skośnym przebiegu. Drogą tą można oglądać kątnicę, jajniki, jajowody, macicę, dno pęcherza moczowego, pętle jelit, śledzionę i wątrobę. Pod kontrolą wzroku można wykonywać biopsję celowaną np. z wątroby. Używanie giętkiego fiberolaparoskopu daje możliwość dostępu do trzustki przez otwór sieciowy (Winslowa).

Nerka

Nerki (renes) są położone pozaotrzewnowo po obu stronach kręgosłupa na tylnej ścianie brzucha. W warunkach prawidłowych długie osie nerek końcami górnymi przecinają się, natomiast dolnymi odda-łają się od siebie. Przeciętna odległość końców górnych nerek od linii pośrodkowej ciała wynosi 4—5 cm, a dolnych 6—7 cm. Nerka lewa leży wyżej niż prawa. W rzucie na szkielet jej koniec górny (extremitas superior) znajduje się na wysokości wyrostka kolczystego X kręgu piersiowego i sięga do dziesiątej przestrzeni międzyżebrowej (trzon XI kręgu piersiowego).

Koniec górny nerki prawej leży na wysokości wyrostka kolczystego

XI    kręgu piersiowego i jedenastej przestrzeni międzyżebrowej (trzon

XII    kręgu piersiowego). Górna, trzecia /część nerki lewej rzutuje się na XI i XII żebro, natomiast nerka prawa nieznacznie tylko zachodzi na XI żebro, a pozostała jej część leży na wysokości XII żebra.

Koniec dolny (extremitas inferior) nerki lewej sięga do wysokości krążka międzykręgowego, leżącego między I i II kręgiem lędźwiowym,

Ryc. 117. Zdjęcie przednio-tylne narządów moczowych. Urografia dożylna: 1 — calices renales minores, 2 — calices renales majores, 3 — pelvis renalis, 4 — pars abdominalts ureteris, 5 — pars pelmna ureteris, 6 — tlesica urinaria, 7 — fornil calicis, 8 — gaz w jelicie grubym, 9 — extremitas superior, 10 — extremitas interior, 11 — morgo lateralis, 12 — morgo medialis, 13 — hilus renalis, 14 — cor-tex renis, 15 — musculus psoas major (wg Daniela: Atlas anatomii rentgenowskiej

człowieka).

139