0000027 (10)

nek). Po 12—24 godz., przystawiony do piersi, dostaje od matki z początku specjalny rodzaj pokarmu — młodziwo (collostrum), mleko o malej ilości tłuszczu, a bogate w białko i prawdopodobnie zawierające substancje odpornościowe.

HIGIENA NOWORODKA

Higiena noworodka obejmuje szereg zabiegów, jak podwiązanie pępowiny, kąpiel noworodka, zapuszczanie do oczu kropli 2% lapisu (azotanu srebra), opatrunek pępowiny, spowinięcie, ustalenie godzin karmienia itd. Podstawowymi momentami będą: karmienie i ochrona przed zakażeniem. Zakrapianie 1—2% lapisu do oczu (zabieg Credego) chroni dziecko przed możliwością zakażenia rzeżączkowego oczu i ewentualną groźbą ślepoty na tle tego zakażenia; pilnowanie czystości skóry i otwartej rany po odcięciu pępowiny — przed zakażeniami najróżnorodniejszej natury.

Szczegółowe rozpatrywanie tych zagadnień znajdzie czytelnik w specjalnych podręcznikach higieny noworodka i niemowlęcia.

OKRES NIEMOWLĘCTWA

Okres „przełomowy” noworodka kończy się na ogół z chwilą:

1)    odzyskania równowagi i przystosowania się do zmienionych warunków przez ustalenie przewidzianego krążenia krwi, odżywiania, wydalania, utrzymania temperatury ciała itd.,

2)    wyrównania fizjologicznego spadku wagi,

3)    odpadnięcia pępowiny i zarośnięcia rany pępkowej.

Niemowlę uzyskując samodzielność nie zatraca jednak łączności z matką. Karmienie piersią to dalszy dowód tej fizjologicznej łączności.

Niemowlę ma już inne niż płód tempo wzrastania. W porównaniu z późniejszymi okresami życia jest ono szybkie, znacznie jednak wolniejsze niż w życiu płodowym.

Niemowlęciu przybywa na wadze (według W. Jasińskiego)

kwartai	dziennie	tygodniowo	miesięcznie	kwartalnie
I.	30 g	200 g	900 g	2700 g
II.	20 g	„
III.	13 g	„	„	„
IV.	12 g			„

1 miesiąc	4 cm	ogółem I kw.	10 cm
2	3 cm
3 „	3 cm
II kwartał	6 cm	„ I i II kw.	16 cm
III „	5 cm
IV	4 cm	„ I—IV kw.	25 cm

Niemowlę podwaja swoją wagę po 5 mieś., potraja do roku. Wzrost po roku zwiększa się o 50% (patrz tab. wzrostu i wagi na końcu książki).

W budowie ciała niemowlęcego uderza specjalnie proporcja poszczególnych odcinków ciała. Głowa jest duża (25% długości ciała), jakby osadzona na ramionach, przy bardzo krótkiej szyi. Owal głowy uderza wielkością czaszki, przy małej twarzy i niskim osadzeniu cezu. Nos jest mały, lekko zadarty do góry. Tułów jest stosunkowo duży, a kończyny krótkie. Klatka piersiowa ma kształt beczkowaty, ponieważ przednio-tylny wymiar klatki piersiowej jest pierwotnie większy od poprzecznego. Obwód jej ustępuje pierwotnie obwodowi głowy, stąd przy normalnym porodzie najcięższy jest mement przejścia główki przez drogi rodne.

Obwód głowy i klatki piersiowej w pierwszym roku życia

Wiek	Obwód głowy	Obwód klatki piersiowej
Noworodek	34 cm	32 cm
3 mieś.	39 cm	37 cm
6	42 cm	40 cm
9	44 cm	43 cm
12 „	45 cm	45 cm

Kończyny są krótkie, duże są jednak dłonie i stopy.

Wzrost masy ciała u niemowląt odbywa się głównie przez wzrost tkanki tłuszczowej (kolejność: twarz, tułów i kończyny), w mniejszym stopniu przez wzrost muskulatury i kośćea.

I tu jednak widać stały postęp. Poza rentgenologicznym badaniem kośćea (pojawienie się nowych punktów kostnienia), obmacywaniem stwierdzamy wyraźnie twardnienie i wzrastanie kośćea. Najdobitniej zaznacza się ono przez stopniowe zarastanie dużego ciemiączka, zakończone po 1 r. życia.

53