0000032 (7)

chorobie Heinego Medina. Ocena siły mięśniowej według tego testu przedstawia się następująco:

0° — brak skurczu i napięcia mięśniowego,

1° — brak skurczu mięśniowego, ślad napięcia przy próbie wykonania ruchu,

2° — skurcz mięśnia pozwalający na pełen zakres ruchu w warunkach odciążenia,

3° — skurcz mięśnia w pełnym zakresie z pokonaniem oporu danej części ciała.

4 ³ — skurcz mięśnia i ruch z pokonaniem niewielkiego oporu,

5° — normalna siła mięśniowa pozwalająca na pokonanie znacznego opona.

Jak widzimy, ocena zawarta jest w skali od 0° do 5°, tj. od braku skurczu do normalnej siły mięśniowej. Test ten pozostawia znaczny margines na ocenę subiektywną, zwłaszcza tam gdzie badana grupa mięśni może rzeczywiście pokonywać znaczne opory zewnętrzne.

Należy jeszcze podkreślić, iż żaden z testów nie jest testem pojedynczego mięśnia według definicji anatomicznej, ale zawsze jakiejś grupy mięśni. Testowanie pojedynczych mięśni jest możliwe za pomocą elektrycznej stymulacji lub elektromiografii.

Trzeba tutaj wymienić także test minimalnej wydolności mięśniowej Krausa-Webera. Polega on na przyjmowaniu przez badanego określonej pozy i utrzymywaniu jej przez określony czas. Wspomniany test składa się z sześciu następujących prób:

—    siły mięśni brzucha i lędźwi — z leżenia tyłem z unieruchomionymi stopami i z rękoma na karku przejście do siadu płaskiego.

—    siły mięśni brzucha — z leżenia tyłem z ugiętymi nogami i z rękoma na karku wyprost do siadu skulnego,

—    siły mięśni lędźwiowych i dolnych segmentów mięśni brzucha — z leżenia tyłem z rękoma na karku wznos wyprostowanych nóg 25 cm nad podłoże i wytrzymanie w tej pozycji przez 10 sekund,

—    siły górnych mięśni grzbietu — z leżenia przodem z przytrzymanymi stopami i z rękoma na karku (z poduszką pod brzuchem) wznos tułowia, barków i głowy oraz wytrzymanie w tej pozycji przez 10 sekund,

—    siły dolnych partii mięśni grzbietu — jak wyżej, lecz z oparciem klatką piersiową o podłogę, wznos wyprostowanych nóg i wytrzymanie przez 10 sekund,

—    ruchomości stawów biodrowych — z pozycji stojącej przy złączonych stopach skłon tułowia w przód, dotknięcie podłoża końcem palców i wytrzymanie w tej pozycji 3 sekundy; jeżeli testowany nie jest w stanie dotknąć podłogi, mierzy się odległość końców palców od poziomu stóp i zapisuje (w cm) ze znakiem minus.

Test minimalnej wydolności mięśniowej Krausa-Webera jest bardzo prostym sposobem oceny siły mięśniowej, dość często stosowa-

nym przez fizjoterapeutów prowadzących zajęcia z inwalidami. Test ten daje pewien obraz topografii siły w obrębie dużych zespołów mięśniowych. W przypadku niewytrzymania określonej pozy przez wymagany okres można zapisywać faktyczny czas wykonania próby.

3.2.2. Elektromiografia

Elektromiografia jest metodą stosowaną głównie w diagnostyce rehabilitacyjnej, tj. w badaniu stanu czynnościowego mięśnia. W związku z tym ma zastosowanie do oceny przebiegu readaptacji przeszczepionych mięśni; za jej pomocą wychwytuje się również sygnały powrotu funkcji mięśni porażonych.

Ryc. 18. Związek między aktywnością elektryczną mięśnia a jego napięciem (siła) [43]

W pewnych zakresach (ryc.

18) wielkość biopotencjałów jest proporcjonalna do napięcia włókien mięśniowych, co pozwala również z pewnym przybliżeniem na określenie wielkości siły mięśniowej. Aktywność elektryczna mięśni jest odbierana za pośrednictwem specjalnych elektrod. Rejestracja aktywności elektrycznej mięśni położonych powierzchownie jest stosunkowo łatwa. Stosuje się w tym celu elektrody powierzchniowe umieszczane na skórze ponad mięśniem, który chcemy badać. Sygnały zebrane za pomocą elektrod są przekazywane do odpowiednich urządzeń wzmacniających i rejestrujących [43].

Należy dodać, że elektromiografia jest także przydatna w badaniu koordynacji pracy różnych zespołów mięśniowych przy wykonywaniu czynności związanych z obsługą danego stanowiska pracy, jak również czynności sportowych.

3.2.3. Pomiar siły mięśniowej w pracy dynamicznej

Ocena wielkości siły mięśniowej rozwijanej podczas ruchu jest trudnym i skomplikowanym pomiarem. W tej technice pomiarowej stosuje się specjalne urządzenia, na przykład koło inercyjne, które

65

5 — Trening siły...