0000034880 000094

90 Karczma.

i butelce przedstawiającym piwo lub wódką w kieliszku i z brodatym a uprzejmym żydkiem w progu⁴. W opisie okolic sandomierskich (Lud, serja II, str. 245, r. 1865)' Kolberg pisze: „W każdej niemal wsi bywa karczma, poddaszem (podsieniem) zwykle tylko i większemi czasem rozmiarami, różniąca się od innych chat. W karczmie wprost drzwi wychodzących do sieni lub sionki, jest ogrodzenie za sztachetkami czy kratami drewnianemi (jakoby bufet); tam przy dnego typu zarówno nad Niemnem i Wilją jak nad Wisłą, Bugiem i Sanem. Tem się tylko może różniły, że na Litwie i Białejrusi było więcej budowanych z okrąglaków i niebielonych, a na południe przeważały ściany gładkie i bielone. Mickiewicz, który Litwę opisywał taką, jaką znał, będąc młodym w początkach wieku XIX, mówi w Panu Tadeuszu o karczmach z podsieniami u czoła, które nazywa szczytem:

Stara karczma z okolic Mińska litewskiego.

ścianie na stole, stoi baryłka lub dwie gorzałki z mosiężnym do nalewania kurkiem, a na półkach ściennych ustawione rzędy kwaterek, półkwaterek i lejków (blaszanych), kieliszków i szklanek z zielonego szkła". Że karczmy w Wielkiem Księstwie Litewskiem przedstawiały ten sam typ podsieniowy co i w całej dawnej Polsce, widzimy to ze wszystkich starych opisów majątkowych jak również i z ostatnich budynków karczemnych, które z czasów saskich do drugiej połowy wieku XIX przetrwały. Kiedy piszący to, robił wycieczki po różnych zakątach Litwy i Korony, około roku 1870 spotykał jeszcze najstarsze karczmy wszędzie je-

Dach z dranic i ze słomy spiczasty, zadarty,

Pogięty jako kołpak żydowski podarty.

Ze szczytu wytryskują krużganku krawędzie,

Oparte na drewnianym licznych kolumn rzę-[dzie.

Kolumny, co jest wielkie architektów dziwo

Trwałe, chociaż wpół zgniłe i stawiane krzywo

Jako w wieży pizańskiej, nie według mo-[delów

Greckich, bo są bez podstaw i bez kapitelów.

Nad kolumnami biegą wpółokrągłe łuki,

Także z drzewa, gotyckiej naśladowstwo [sztuki.

Z wierzchu ozdoby sztuczne nie rylcem, nie [dłótem

Ale zręcznie ciesielskim wyrzezane sklutem.

Ponieważ karczma litewska wyglądała