2.4, UKŁADY BEZSZYNOWE
określone wspólną nazwą układów mostkowych. Zastosowanie wyłączników eliminuje zawodne zwierniki.
W układach mostkowych w zależności od potrzeb oraz okoliczności możliwa jest praca:
a) dwóch linii i dwóch transformatorów, przy otwartej lub zamkniętej poprzeczce (praca równoległa),
b) dwóch linii i jednego transformatora,
c) jednej linii i dwóch transformatorów,
d) jednej linii i jednego transformatora,
e) dwóch linii, przy przelotowym przesyle energii.
W układzie przedstawionym na rys. 2.18 a zwarcie w linii powoduje samoczynne zadziałanie odpowiedniego wyłącznika liniowego. Obydwa transformatory mogą pracować zasilane jedną linią pod warunkiem, że prądy znamionowe łączników liniowych i obciążalności linii są dobrane z uwzględnieniem możliwości takiej pracy. Zwarcie w transformatorze powoduje wyłączenie jednoczesne uszkodzonego transformatora i zasilającej go linii. Celowego wyłączenia transformatora można dokonać bez wyłączenia linii, jeżeli jest dopuszczalne przerwanie odłącznikiem prądu pracy jałowej transformatora. Układ jest stosowany w stacjach końcowych o równomiernym i znacznym obciążeniu transformatorów, nie wymagających częstych wyłączeń jednego z nich.
W układzie jak na rys. 2.18b przy zwarciu w linii następuje jednoczesne wyłączenie linii i odpowiedniego transformatora, który może być włączony ponownie do ruchu po wykonaniu kilku manipulacji łączeniowych. Wyłączenie jednego transformatora nie wymaga włączenia żadnej linii. Zwarcie w transformatorze nie powoduje wyłączenia żadnej linii i przerwy w przesyle energii liniami. Z tych względów układ nadaje się do stosowania w stacjach przelotowych, przy silnie zmiennym w czasie obciążeniu transformatorów, uzasadniających celowość ich częstych załączeń i wyłączeń.
Aby wyeliminować wady przedstawionych układów są stosowane układy z pięcioma wyłącznikami. W opisanych układach nie ma jawnego rezerwowania żadnego wyłącznika, którą to funkcję spełnia w ograniczonym zakresie wyłącznik mostkowy. Z tego względu stosuje się niekiedy układy z dodatkowym połączeniem poprzecznym, wykonanym za pomocą dwóch odłączników lub wyłącznika z odłącznikami, po drugiej stronie wyłączników liniowych. Wymaga to dodatkowego zainstalowania po jednym odłączniku w każdej z linii,
W sieciach wysokich i najwyższych napięć — 400 kV i wyższych — niekiedy są stosowane, głównie w USA, Kanadzie i b. ZSRR, wielobokowe układy połączeń stacji. Rozpowszechnione są układy o kształcie czworoboku z dwiema liniami
39