03 (79)

Jest

:ń lub

nie jest n')2li_Wc jednoznaczne wyznaczenie nieskończonej ilości cech przcdmioi^w indywidualnych przedstawionych w dziele przy użyciu zawsze sk^czoncj ij₀ś_ci stów, zaś w przypadku utworów lirycznych pozostają^ _nat_ury samego dzieła) najważniejsze.Konsekwcncją występowania mięjsc niedookreślonych w warstwie przedmiotowej utworu są dwa od,_ni_ennc sposoby jego czytania. Możemy je w trakcie lektury pozostawią _{w S}|anic niewypełnienia i obcować z utworem w jego strukturze albo przeoczając te miejsca, wypełniać jc określeniami wynikającymi z tęissu^ a wówczas przedmioty w nim przedstawione jawić się będą jako prawdziwe przedmioty indywidualne określone przez najniższe jaki, $_ci. Przy nastawieniu estetycznym obcujemy jednak nie tylko z wszechstronnie określonymi przedmiotami, lecz także z tym, co le. Wtedy to ujaw-“ W mo-

Konkrctyz.acja odgrywa kluczową rolę zarówno w przedestetycznym jak i estety,_cznym uchwyceniu literackiego dzieła sztuki, bowiem warunkiem atJckwalncj percepcji, również estetycznej, jest ukonkretyzo-wame przedmiotów _{w n}j_m przedstawionych.’” Konkretyzowa miejsc nicił_ookrcś|_{onyeh Inusi być z}„odnc z warstwą znaczeniową uh

i. ilości estetycznie wartościowe pojawią się w warstwie świata przedstawionego. Także konkretyzacja dzieia jako całości zależeć będzie od sposobów konkretyzowania warstwy przedmiotowej, co w konsekwen-• li musi oznaczać albo zgodność, albo niezgodność z artystycznymi intencjami autora dzieła. W skrajnych przypadkach nietrafnej konkretyzacji dzieło może utracić swój styl i swoją ekspresję.

Obiektywizacja i konkretyzacja przedmiotów przedstawionych w utworze literackim ma ścisły związek z aktualizowaniem i konkretyzowaniem schematycznych wyglądów, przedmiotów zmysłowo spostrzeganych, a także wyglądów ukazujących własności i struktury realnych indywiduów psychofizycznych doznawanych w spostrzeżeniu nmnanentnym lub w percepcji życia psychicznego innego podmiotu.’” Sposób zaktualizowania i ukonkretyzowania wyglądów jako warstwy literackiego dzieła sztuki ma zasadnicze znaczenie dla jego estetycznego uchwycenia. Wyglądy, przyporządkowane przedmiotom przedstawionym przez stany rzeczy i przez nie powoływane do życia pozostają w stanic potencjalnej gotowości na spełnione przez podmiot spostrzeżenie lub wyobrażenie.’⁶⁰ Konkretnie doznane wyglądy doprowa-■Izujądo pojawienia się spostrzeganego przedmiotu. Zatem to, co w sposób literacki zostało przedstawione, staje się quasi-spostrzegalnym na innej niż literacka płaszczyźnie; przedmioty myślowo i sygnitywnic a ukazują się w wyobraźni czytelnika, co oznacza, że przedmioty przedstawione mogą być ujęte w wyobrażeniu w sposób naoczny.’⁶¹ Doznając w wyobrażeniu zaktualizowanych wyglądów, przedstawiony przedmiot wzbogaca się o naoczne, jakościowe własności, dając wrażenie bezpośredniego z nimi obcowania. W przeciwieństwie •tu domniemanych przedmiotowo doznane wyglądy wywierają wielki « pływ na przebieg estetycznej percepcji dzieła i na postać, jaką uzyskuje ono w konkretyzacji. Jednak mimo niezależności czytelnika od i l/ieła powinien on zastosować się do zawartych w dziele sugestii i zgod-