0000056

55

Wyniki leczenia zachowawczego

Następnie wykonywano badanie neurologiczne uwzględniające: objaw La-segue’a, zaburzenia czucia w zakresie n. kulszowego oraz określano zaniki mięśniowe kkd i odruchy ścięgniste (tab. 4).

U wszystkich chorych wykonano badanie radiologiczne w postaci rtg kręgosłupa lędźwiowego w rzucie AP, bocznym i skośnym, prawym i lewym (tab. 5).

Tabela 5

Wyniki badania radiologicznego

	Zmiany zwyrod nieniowe	Wady asy-milacyjne	Zespoły przecią żenia	Skoliozy	Bez zmian
Liczba chorych	• 69	43	18	4	6

Postępowanie lecznicze upalono zgodnie z wynikami badania klinicznego. U chorych z ostrym zespołem bólowym stosowano ułożenie relaksacyjne — najczęściej zgięciowe na łóżku ortopedycznym. Zasadą naszego postępowania było unikanie wywołania bólu. Po kilku dniach unieruchomienia i zmniejszeniu bólu wprowadzono na łóżku ćwiczenia rozluźniające mm. grzbietu, a następnie ćwiczenia wzmacniające mm. brzucha. Stopniowo poprzez pozycję siedzącą zezwalano na przyjęcie pozycji pionowej. Po tym okresie włączano zabiegi fizykoterapeutyczne, jak: masaż suchy, podwodny, kąpiele w basenie, parafina oraz elektroterapię, tzn. galwanizację, jontoforezę, DD, DKF, jak również ultradźwięki.

U chorych z przewlekłym zespołem bólowym zalecono powyższe leczenie indywidualnie w zależności od istniejących objawów chorobowych. U większości chorych stosowano wyciągi miednicowe na stole pionizacyjnym z obciążeniem ^J/₃ wagi ciała. U niektórych chorych wyraźną ulgę dały znieczulenia miejscowe z ewentualnym dodatkiem sterydów.

U wielu chorych istniała konieczność podania leków rozluźniających, przeciwzapalnych i przeciwbólowych.

U wszystkich chorych stosowano gimnastykę leczniczą. Osnowa ćwiczeń wynikała z analizy patomechanizmu choroby. Celem ćwiczeń było stopniowe wzmacnianie mięśni grzbietu i brzucha dla uzyskania dobrego gorsetu mięśniowego tułowia.

Również stosowano ćwiczenia korekcyjne, likwidujące przeciążenia, np. ćwiczenia kifozujące lędźwie, znoszące nadmierne przodopochylenie miednicy oraz ćwiczenia usuwające przykurcze i zaniki mięśniowe.

Każdemu pacjentowi ustalano program dalszego leczenia domowego, zwracając szczególną uwagę na gimnastykę leczniczą. Spośród 110 chorych kontynuuje je 48 osób codziennie, 22 chorych 2—3 razy w tyg., sporadycznie 13 osób, nie stosuje się do zaleceń 27 chorych.

Czas leczenia chorych w oddziale wynosił średnio 36 dni. Najkrótszy czas leczenia wynosił 17 dni, najdłuższy 49 dni; w porównaniu z poprzedzającym leczeniem ambulatoryjnym był krótszy o 36 dni. Dłuższy czas leczenia ambulatoryjnego spowodowany jest niekorzystnym wpływem dojazdów na zabiegi