060

Przekaźnik sterowany elementem optoelektronicznym

Konstruowanie „zapór świetlnych”, liczników zdarzeń, układów zabezpieczających, alarmowych i ostrzegających umożliwia układ przekaźnika, którego schemat przedstawiono na rys. 3.1 [12].

Układ pracuje w zakresie promieniowania podczerwonego. Aby uniezależnić działanie układu przekaźnika od wartości i zmian oświetlenia zewnętrznego oraz od promieniowania podczerwonego, pochodzącego z innych źródeł, zastosowano modulację wiązki promieniowania podczerwonego.

Źródłem promieniowania jest dioda elektroluminescencyjna Dl, zasilana impulsowo przez multiwibrator, w którym pracują tranzystory Tl i T2. Moc promieniowania diody Dl jest związana z prądem przewodzenia, którego wartość określa rezystancja rezystora R_s. W przedstawionym układzie multiwibrator wytwarza falę prostokątną o częstotliwości ok. 2,5 kHz.

Elementem światłoczułym odbiornika jest fototranzystor 73, wstępnie wzmacniający sygnał. Napięcie zmienne kolektora fototranzystora T3, przez kondensator C₃, steruje dwustopniowym wzmacniaczem z tranzystorami 74, T5.

Wzmacniacz jest objęty pętlą ujemnego sprzężenia zwrotnego. Obwód sprzężenia tworzy filtr typu „podwójne T” o charakterystyce środkowo-zaporowej (ele-

f

menty Ra-r-Rjo. C₄-fC₄), w wyniku czego uzyskuje się największe wzmocnienie sygnału o częstotliwości środkowej tego pasma. Wzmocniony sygnał jest doprowadzany przez kondensator C₇ do równoległego detektora diodowego (dioda 02). Po detekcji sygnał utrzymuje tranzystor 76 w stanie przewodzenia. Przewodzący tranzystor , podtrzymuje stan aktywny przekaźnika Pk. Stan taki utrzymuje się tak długo jak długo wiązka promieniowania podczerwonego dociera z nadajnika do odbiornika.