100

Rys. 4.22

5V

Schemat układu przełączającego z układem scalonym

I

6V

3W

I 4* 1,2 V 450mAh

tlenia roweru podczas postoju na zasilanie bateryjne. Podczas jazdy prądniczka dostarcza energii do żarówek przedniej i tylnej lampy oraz umożliwia, za pośrednictwem diody prostowniczej Dl oraz rezystora ograniczającego R,, doładowywanie akumulatorów fi. Jednocześnie za pośrednictwem diody 02 jest zasilana cewka przekaźnika Pk. Po zatrzymaniu roweru zanika prąd w cewce przekaźnika Pk, a jego styki przełączają żarówki do obwodu zasilania bateryjnego. Po zakończeniu jazdy trzeba wył^czyC oświetlenie dodatkowym wyłącznikiem W. Jeżeli się o tym zapomni, akumulatorek zostanie całkowicie wyładowany. Wady tej nie ma bardziej rozbudowany układ, którego schemat przedstawiono na rys. 4.22.

Odłączenie żarówek od akumulatora następuje automatycznie po upływie ok. 3 min po zatrzymaniu roweru. Lewa część układu jest identyczna jak na rys. 4.21, do samoczynnego odłączania żarówek od akumulatorka wykorzystano natomiast układ scalony typu 555. Po zatrzymaniu roweru prądniczka przestaje zasilać żarówki. W tym momencie na końcówce 2 układu scalonego USI powstaje ujemny impuls, który powoduje włączenie przekaźnika Pk połączonego z końcówką 3 i przełączenie styków przekaźnika. Stan ten trwa tak długo, aż napięcie na końcówce 6 nie zrówna

W

się z napięciem odniesienia wytwarzanym w układzie scalonym. Wtedy przekaźnik się wyłączy, a jego styki odłączą akumulatorek od żarówek. Czas, podczas którego

Ą

żarówki czerpią prąd z akumulatorka wynosi około 3 min. Długość tego okresu można regulować dobierając wartości elementów R_a i C₂.

V.

Włącznik sensorowy .

Włącznik z rysunku 4.23 można wykorzystać do włączania urządzeń elektrycznych np. magnetofonu, odbiornika radiowego, gramofonu. Włączenie i wyłączenie urządzenia odbywa się przez doprowadzenie lub odłączenie napięcia zasilającego. Włącznik

_i pp*

można również wykorzystać do wybierania realizowanych funkcji w urządzeniach wielofunkcyjnych lub w układach radioamatorskich. Włącznik ma trzy sekcje, ale można go rozbudować o dalsze, wzorując się na podanym schemacie.

W układzie włącznika wykorzystano sensorowe sterowanie włączaniem, tzn. przełączanie sekcji następuje w wyniku dotknięcia palcem do elektrod czujnikowych. Rezystancja naskórka palca zwiera dwie elektrody czujnikowe, znajdujące się na . różnych potencjałach, co wywołuje zmianę stanu przerzutnika.