120 fn

" K.R. ftłppcf, Nomu! Samce and Ib Dangers, w. Critieism and Growth of Knowtedge, *. 51-58.

¹¹ Tamie, *.53.

'‘Używa się również nazwy .twarde jądro".

¹⁷ Rjr. np. T.M. Sierotowia, Mifdsy ewolucyjnym a stacjonarnym obrazem Wszcchiwiata, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, Kraków 1989. W pracy tej autor przedstawił historię konkurencji pomiędzy teorią stanu stacjonarnego a kosmologią relatywistyczną w latach 1955-1963, dochodząc do wniosku, żc koncepcja dwu współzawodniczących z sobą programów badawczych (w stylu Lakatosa) i upadek jednego z nich (teorii stanu stacjonarnego) zasadniczo poprawnie rekonstruuje rzeczywiste dzieje tej debaty.

Por. mój art.: Nieliniowa ewolucja nauki, „Roczniki Filozoficzne KUL", r. 32, z. 3,1984, i. 105-125.

^!ł Por. 1. Prigogine, I. Stengers, Z chaosu ku porządkowi, PIW, Warszawa 1990. ^a Układ takich równań nazywa się układem dynamicznym.

¹¹ Dz, cyt., zwłaszcza s. 310 i następne.

O STRUKTURALNYM ROZUMIENIU NAUKI I ŚWIATA

^I    Rodzajem manifestu tego kierunku stał się jego artykuł Mathematics as Science of Pat-tenK Ontology and Rcference, Nous 15,1981, s. 529-550.

’ .What Numbers Could Not Bc", w: Philosophy of Mathematics: Selected Readinp, red. R Benaccrraf. H. Putnam, wyd. II, Cambridge University Press, Cambridge 1983, s. 272-294.

’ Mathematia and Rcality, .Philosophy of Science", 50,1983, s. 523-548

*    S. MacLane, Mathematics: Form and Function, Springer, New York 1986.

⁵ S. MacLane, The Protean Character of Mathematics, w: The Space of Mathematia, red. J. Echevcrra, A. Ibarra. j. Mormann, Dc Gruyter. New York 1997, s. 3-12.

‘ .Dialectica’ 43,1989, ł 97-124.

⁷lamże,s. 101.

*    Science and Hypotheńs, Dover, New York 1952, s. 160-162.

’ Witas h Structural RealismI, .Studies in the History and Philosophy of Science” 29, 1998, s. 409-424.

¹⁰ Do Relations Reąuire Underlying Intrinsic Properties! A Physical Argument for a Mctaphys-ics of Relations, .Mctaphysica" 4, 2003, 5-26.

^II    Art. cyt., s; 421; por. moją wcześniejszą pracę na ten temat; .Onrologicznc zaangażowania współczesnej fizyki", w. Szezficie w przestrzeniach Banacha, Wyd. Znak, Kraków 1995. s. 43-66.

¹² Powtarzam za Ladymanem, art. cyt., s. 420.

ZAKOŃCZENIE

^I    Cały czas, mówiąc o naukach, mam na myśli to, co Anglicy określają mianem tcienees - zmatematyzowane nauki empiryczne.

⁵    Wiele myśli przedstawionych w tym zakończeniu zawdzięczam lekturze artykułu E. Agazzicgo, La frontiere delta canoscenza scientifica e 1'ipotesi del rrascendente. w: Valori, Ścierna e Trascendenza, vol. 2. praca zbiorowa, Edizioni della Fondazione Giovanni Agnel-li.Torino 1990, s. 1—12.

³    Nie .naturalnym” sposobem poznania mogłoby być poznanie mistyczne.

⁴    Art. cyt., s. 4.

* Por. np.: 1, Prigogine, I. Stengers, Z chaosu ku porządkowi. PIW, Warszawa 1990.

⁶    Pór. E. Agazzi, art. cyc; dość często używa się także nazwy .redukcjonizm ontologiczny*.

⁷    Art. cyt., s. 6.

•Tamże.

^ł Nic są to jedyne propozycje tego rodzaju obszarów. Można by tu jeszcze wymienić obszar zagadnień estetycznych i obszar zagadnień związanych ze sferą subiektywności (np. uczuć człowieka).

¹⁰    Tego rodzaju ograniczenia matematyczno-empirycznej metody bardzo wnikliwie ukazuje W. Stoeger w art.: Contemporary Physics and the OntolopcalStatus of the Laws of Naturę, „Quantum Cosmology and the Laws of Naturę”, red.: R.J. Russell, N. Murphy, C.J. Is-ham, Vatican Observatory Publications. Vatican City State; The Center for Theology and the Natural Sciences, Bcrklcy 1993, s. 209-234.

^II    Por. B. Stoeger, art. cyt.

¹¹    Obszerniej por. mój art.: On Theological Interpretations of Physical Creation Theories, „Quantum Cosmology and the Laws of Naturę”, s. 91—102.

¹³ Zgodnie z twierdzeniem Gódla nie może istnieć układ aksjomaryczny, przynajmniej tak bogaty jak układ aksjomaryczny arytmetyki, który byłby równocześnie zupełny i nie-sprzcczny.