12

Odnosimy się wówczas do niego w podobny sposób jak do procesu psychicznego zachodzącego w innym człowieku,

tyle że w tym wypadku chodzi proces zachodzący w nas samych (Freud, 1995, s. 82).

Cel Freuda: przyjęcie istnienia psychicznej nieświadomości Krytyka w/w argumentacji Freuda (w Polsce np. w tekstach Kreutza)

Reakcja Freuda na krytykę:

... Wnioskowanie zastosowane, pomimo wewnętrznego oporu, do własnej osoby, nie prowadzi do odkrycia nieświadomości, lecz ... do przyjęcia innej, drugiej świadomości, która zostaje zjednoczona w mojej osobie ze znaną mi już świadomością (Freud, 1993, s. 108).

Na podstawie danych z psychoanalizy wyjaśnia jednak dalej, co następuje:

Z badań analitycznych dowiadujemy się, iż część tych utajonych procesów posiada takie cechy i właściwości, które wydają się nam obce, a nawet niewiarygodne, i bezpośrednio przeczą znanym nam właściwościom świadomości.