17

29

Wykryte i opisane prawidłowości rządzące procesami gospodar-
czymi nazywamy prawami ekonomicznymi. Są to stale powtarzające	f
się zależności (związki) między poszczególnymi elementami procesu	f •
gospodarowania.

Biorąc pod uwagę zwłaszcza długi okres czasu przyjęto dzielić prawa ekonomiczne na prawa historyczne oraz prawa uniwersalne. Prawa historyczne działają tylko w określonych warunkach i mają ograniczenia czasowo-prze-strzenne np. prawa, które ukazały się wraz z powstaniem gospodarki towarowej (wartości, popytu i podaży, obiegu pieniężnego). Prawa uniwersalne dotyczą każdego czasu i miejsca np. prawo malejących przychodów, ograniczoności zasobów, prawo konkurencji.

Prawa ekonomiczne mają charakter stochastyczny (prawdopodobieństwa). W przeciwieństwie do praw przyrody, które mają charakter absolutny (sprawdzają się w każdym przypadku np. prawo przyciągania ziemskiego), działanie praw ekonomicznych ujawnia się nie w pojedynczych przypadkach, lecz przy masowym powtarzaniu się danego rodzaju zdarzeń lub działań. W tym sensie mówi się często, że prawa ekonomiczne to „prawa wielkich liczb".

Prawa ekonomiczne działają obiektywnie, co oznacza, że są rzeczywistą, realną cechą procesu gospodarowania, a ponadto ich istnienie oraz działanie nic zależy od świadomości i woli ludzi, działają one bez względu na to czy sobie je uświadamiamy, czy też nie i czy jest to dla nas korzystne, czy nie.

Ekonomia posługuje się takimi metodami, jak: obserwacja rzeczywistości, analiza faktów i danych statystycznych, a w pewnej mierze nawet eksperyment.

Metoda ekonomii obejmuje trzy kolejno następujące po sobie etapy
badawcze:
- abstrakcja,	?
stopniowa konkretyzacja,	•
- weryfikacja.

Metodę abstrakcji można określić jako metodę uproszczenia (od łac. abs-trahere). Rzeczywistość ekonomiczno-społeczna jest bardzo skomplikowana, jest dużo w niej elementów istotnych i nieistotnych i badanie jej jest niesłychanie utrudnione. Dlatego badacz musi tę rzeczywistość uprościć w swoim umyśle, odrzucić to co nieistotne, niepotrzebne, przypadkowe, uboczne, a skoncentrować się na tym co stale w określonych warunkach się powtarza, na tym co istotne, główne, pierwszorzędne.