201011211838

Andrnt Koch

Przykład: Wspólnik A udzielił spółce pożyczki w kwocie 100 000 sl,

Jeden udział w tej spółce ma wartość nominalną 1000 zł. Spółka podwyższa swój kapitał zakładowy, przyznając m.in. wspólnikowi A 100 nowych udziałów w zamian za umorzenie wierzytelności, która przysługuje mu z tytułu pożyczki

Uzyskanie udziałów w rezultacie konwersji wierzytelności może nastąpić jedynie przy podwyższeniu kapitału już istniejącej spółki. Nie jest to natomiast możliwe przy zakładaniu spółki z o.o. i gromadzeniu kapitału pierwotnego. W momencie zawierania umowy nie mogą istnieć jakiekolwiek wierzytelności wobec spółki, która jeszcze nie powstała.

Konwersja wierzytelności nie prowadzi do uzyskania przez spółkę efekty nowych aktywów majątkowych. Powoduje jedynie zmniejszenie pasy- konwersji wów (długów) spółki. Dzięki temu zmienia się korzystnie ich proporcja do aktywów. Dokonana poprzez konwersję wierzytelności likwidacja długu uwalnia część majątku aktywnego, która nie musi być już przeznaczona na zaspokojenie wierzycieli. Może być zatem wykorzystana do innych celów spółki (np. na rozwój, finansowanie działalności bieżącej itp.). Konwersja wierzytelności wywołuje zatem efekt majątkowy podobny do tego, jaki pojawia się przy wniesieniu wkładów „aktywnych" (np. sumy pieniężnej czy praw majątkowych do określonych przedmiotów).

„Wniesienie" wierzytelności przysługującej wobec spółki - jako wkładu pokrywającego nowe (lub powiększone) udziały - następuje poprzez oświadczenie wspólnika-wierzyciela (lub przystępującej do spółki osoby trzeciej). Wierzydel-wspólnik oznajmia, że „przekazuje" wierzytelność spółce lub się jej zrzeka - w zamian za udziały w podwyższonym kapitale. W wyniku takiego oświadczenia (i jego przyjęcia) następuje zwolnienie spółki z długu (art. 508 k.c.). Dopuszczalność konwersji wierzytelności za udziały przyjmowana jest zarówno w nauce, jak i orzecznictwie Sądu Najwyższego²⁸. Podnoszone są jednak także zastrzeżenia co do tego sposobu podwyższenia²⁹.

4.3. Objęcie udziałów przez nowego wspólnika

Jeśli nowo utworzone udziały przypadają osobie, która dotychczas nie była wspólnikiem, niezbędne jest złożenie przez nią - w formie notarialnej - oświadczenia o przystąpieniu do spółki i o objęciu udziałów. Obowiązek ten przewidziany jest w art. 259 k.s.h. Konieczność złożenia oświadczenia o przystąpieniu do spółki uzasadniona jest tym, iż nowy wspólnik, wnosząc wkłady na pokrycie podwyższonego kapitału, uczestniczy w pewien sposób w przekształceniu jednego z podstawowych elementów pierwotnej umowy

* L Weiss (w:) W Fyziol, A. Szumański, l Weiss, Prawo spółek, op. dt„ s. 333; A. Kidyba, Spółka,.., op. cii., s. 699; uchwały SN z dnia 26 marca 1993 r.. Ul CZP 2OT3, OSNCP 1993, nr 9, poz. 157 oraz z dnia 19 lipca 19% r„ Ul CZP 79/%. PPH 1997, nr 2, s. 3t

» Kir A. Szajkowski (w:) S. Sdtysiński, A. Szajkowski. A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks.... op. cii., s. 614.