b)
a)
Rys. 103. Prądnica obcowzbudna prądu stałego
a) schemat ideowy (główny);
b) diaraktens^ta zewnętrzna.
c) charakterystyka magnesowania
Produktem prądnicy jest energia dektntnu o odpowiedniej jakości. Między innymi bardzo istotne jest by napięcie było możliwe niezmienne przy różnych wartościach prądu obciążenia. Stąd zależność napięcia od prądu obciążenia jest najważniejszą charakterystyką prądnicy. Nosi ona nazwę charakterystyki zewnętrznej prądnicy. Prosty, uniwersalny wzór 10.1 jest tu jedynie orientacyjny. Dokładniejsze charakterystyki zewnętrzne wyznacza się doświadczalnie. Pomiary przeprowadza się przy stałej prędkości obrotowej i bez regulowania prądu magnesującego.
Charakterystykę zewnętrzną prądnicy obcowzbudnej prądu stałego przedstawiono na rys 103b. Jest ona tbłiżnoa do charakterystyki jaka odpowiada schematowi zastępczemu z rys. 10.2. i wzorowi | 10.1. Dla dużych prądów odpowiedniość ta jest mniejsza gdyż na zachowanie się prądnicy coraz s większy wpływ ma nieliniowość zjawisk (histereza) w środowisku ferromagnetycznym jakie występu- -je wł prądnicy 10.4. Prądnice samowzbudne
W prądnicach samowzbudnych jako źródło prądu magnesującego wykorzystywany jest twomik I prądnicy. Istnieją tu trzy możliwości:
i Uzwojenie wzbudzenia załączone jest na napięcie prądnicy. Są to tzw. prądnice bocznikowe. * (rys. 10.4.). j§
S Przez uzwojenie wzbudzenia płynie ten sam prąd co i przez twomik prądnicy'(twomik i magne-śnka są połączone w szereg) - prądnice szeregowe
I Połączenie obydwu powyższych rozwiązań | prądnice szeregowo-bocznikowe (rys. 10.5.).
Prądnice szeregowe wykorzystywane są wy łącznie do zastosowań specjalnych i nie będziemy się nimi interesować. Natomiast prądnice bocznikowe były dawniej instalowane na statkach. Przebieg charakterystyki zewnętrznej prądnic bocznikowych wynika stąd. że prąd w zbudzenia jest wprost pro-