210
Złącza ciesielskie (rys. 3.7), charakterystyczne dla konstrukcji drewnianych nie tylko dachowych, przedstawiono już na rys 3.5 i rys. 3.7. cz. 1 skryptu1 oraz na rys. 3.8. Złącza te można podzielić na: a wzdłużne (styki, nakładki i zamki), b — poprzeczne (wręby, zamki, zakładki i czopy),
c — zwiększające szerokość elementów — typowe dla desek i płyt (rys. 3.7c).
Złącza elementów należy wykonywać tak, aby nie osłabić drewna w miejscach połączenia, np. przez za głębokie nacięcie. Wszystkie złącza wrębowe zmniejszają przekrój elementu, a wytrzymałość osłabionego przekroju może decydować o wytrzymałości całego ustroju. W związku z tym należy przestrzegać minimalnych grubości elementów przy konkretnym rodzaju złącza oraz głębokości wcięć (rys. 3.8) zgodnie z wymaganiami PN-81/B-03150.03.
Na rysunkach 3.4, 3.5, 3.6, 3.9, 3-10 -h 3.13 przedstawiono wybrane rozwiązania konstrukcyjne więźb dachowych, które powstały w drodze wielowiekowego rozwoju, uwzględniającego możliwości przekrywania coraz większych rozpiętości i wykorzystania powstałego poddasza.
Najprostszą formą konstrukcji drewnianej więźby dachowej jest ustrój krokwiowy (rys. 3.5a), który może być stosowany w budynkach o rozstawie ścian zewnętrznych nie przekraczającym 6 m i nachyleniu połaci dachowej 40 — 60° Wiązar składa się z krokwi o długości max. 4,5 m.
Jeżeli rozpiętość między ścianami zewnętrznymi zwiększa się do 9 m, zwiększa się również długość krokwi ponad 4,5 m. Stąd też wynika konieczność dodatkowego jej podparcia. Poprzez dodatnie jętki w każdym wiązarze otrzymujemy wiązar jętkowy (rys. 3.5b). Więźby o wiązarach krokwiowych i jętkowych usztywniamy w kierunku podłużnym za pomocą wiatrownic, tj. desek przybijanych pod kątem «45° od spodu krokwi.
Najczęściej spotykanym, bardziej nowoczesnym i oszczędniejszym wiązarem jest ustrój płatwiowo-kleszczowy, którego rozpiętość na ogół nie przekracza 9 m (rys. 3.9). Konstrukcja składa się z dwóch typów wiązarów pełnych oraz pustych. Są łatwe w wykonaniu i dostosowaniu ich konstrukcji do budynków o złożonych rzutach poziomych (przykładowo rys. 3.6). Przy wykorzystywaniu poddasza dla potrzeb mieszkaniowych zachodzi potrzeba zwiększenia jego wysokości użytkowej. Aby nie zwiększać pochylenia połaci, wykonuje się ściany zewnętrzne wyższe o ok. 75^-100 cm ponad strop, tzw. ścianki kolankowe (rys. 3.9 i 3.10).
E. Moj, M. Śliwiński: Podstawy budownictwa. Cz. 1. Kraków 1992.