2

36 Rozdział 3

37 Popyt, podaż i rynek

Tablica 3.1.	Popyt i	podaż fasolki konserwowej
Cena	Popyt	Podaż
(w pensach) (min puszek/rok) (min puszek/rok)
8	70	10
16	60	30
24	50	50
32	40	70
40	30'	90

i

I; Jaka byłaby nadwyżka popytu lub podaży przy cenie równej 8 pensów?^, c Jaka byłaby nadwyżka popytu lub podaży, gdyby cena wynosiła 32 pen-a ^:śy?

(1 Wskaż cenę i liczbę puszek w stanie równowagi popytu, i podaży, e Załóżmy, że w wyniku wzrostu dochodów konsumentów popyt na fasolkę konserwową wzrósł o 15 min puszek rocznic przy każdej cenie. Podaj nową cenę i liczbę puszek od po w i ad aj ącą równo w a d ze.

2: ■

Analiza równowagi rynkowej pozwala określić ilość dobra, jaka będzie wytwarzana, i jego cenę; pokazuje także, dla kogo dobro jest wytwarzane (dla tego, kto chce i może zapłacić daną cenę). Produkcja pewnych dóbr może w ogóle nie zaistnieć, jeśli cena uznana za minimalną przez potencjalnych dostawców przewyższa poziom, który skłaniałby nabywców do zakupu tych dóbr.

Pojęcia i określenia

Każdemu z pojęć oznaczonych literami przyporządkuj odpowiednie określenie ' oznaczone liczbą:

.... (a) rynek (warunki wymiany)

.... (b) cena równowagi .... (c) dobro normalne (d) nadwyżka podaży .... (e) statyka porównawcza .... (f) cena rynkowa .... (g) popyt

.... (h) dobro niższego rzędu .... (i) wolny rynek -.... (j) nadwyżka popytu .... (k) podaż .... (1) kontrola cen

1.    Cena, przy której oferowana ilość dobra równa jest ilości zapotrzebowanej.

2.    Dobro, na które popyt maleje wraz ze wzrostem dochodu.

3.    Cena obowiązująca na rynku.

4.    Badanie wpływu jednego z pozostałych czynników determinujących popyt i podaż na cenę i ilość dobra odpowiadającą równowadze ^

³ Pojęcie statyki porównawczej zostało objaśnione wyżej, w przypisie 2. Tutaj podany został przykład jednego z możliwych zastosowań tej metody (przyp. Z.M.).

5.    Zespół warunków umożliwiających wymianę między sprzedawcami i nabywcami¹.

6.    Regulacje rządowe określające poziom lub pułap cen, nierzadko uniemożliwiające osiągnięcie przez ceny poziomu równowagi rynkowej.

7.    Dobro, na które popyt- wzrasta wraz ze wzrostem dochodu.

8.    Sytuacja, w której przy danej cenie ilość dobra oferowana na sprzedaż przekracza ilość, jaką nabywcy są skłonni kupić.

9.    Ilość dobra, jaką oferują sprzedawcy przy różnych poziomach ceny².

10.    Sytuacja, w której przy danej cenie popyt przewyższa podaż.

11.    Rynek, na którym ceny kształtują się jedynie pod wpływem podaży i popytu.

12.    Ilość dobra, jaką nabywcy są skłonni zakupić przy różnych poziomach ceny.

Zadania

1_

Tablica 3.1 zawiera dane o rozmiarach podaży fasolki konserwowej i popytu na nią przy różnych poziomach ceny.

a Sporządź wykres popytu i podaży, pamiętając o właściwym oznaczeniu obu współrzędnych.

Musimy odróżnić przesunięcia (przemieszczenia) krzywych popytu i podaży od przesunięć dokonujących się wzdłuż tych krzywych. W odpowiednich kolumnach tablicy 3.2 . umieść krzyżyki pokazujące efekty zmian każdego z wymienionych czynników, przyjmowanych jako dane przy wykreślaniu krzywych popytu i podaży względem ceny (w 'każdym wierszu powinny być dwa krzyżyki).

3_

Na rysunku 3.1 krzywa popytu na pióra uległa przesunięciu z pozycji D_Q do l\ . Które z czynników mogły spowodować owo przesunięcie?

Rysunek 3.1. Popyt 11:1 pióra

liość (lys. szluk/iok]

a Spadek cen substytutów piór. b Spadek cen produktów komplcmen l a mych.    '

Tablica 3.2. Przesunięcia krzywych popytu	podaży oraz ruchy	po krzywej
Przesunięcie	Ruch	Przesunięcie	Ruch
Zmiana czynnika krzywej	po krzywej	krzywej	po krzywej
popytu	popytu	podaży	podaży

Zmiana cen dóbr substytucyjnych Zastosowanie nowej techniki produkcji Moda na dany towar Zmiana dochodów Zmiana kosztów produkcji

1

Por. przypis 1.

2

Pojęcia podaży i popytu w tym rozdziale występują w dwócli znaczeniach: a) ilość dobra oferowana (nabywana) przy danej cenie, b) ilość dobra oferowana (nabywana) przy różnyćh poziomach ceny. Pierwsze znaczenie odpowiada określonemu punktowi na krzywej podaży (popytu) względem ceny, drugie oznacza cały zbiór punktów tworzący daną krzywą podaży (popytu). Definicje 9 i 12 dotyczą krzywej podaży! (popytu), a więc znaczenia b) (przyp. Z.M.).