« 1
« 1
Ten midiial zawiera podstawowe informacje na tcmai narkojyi^ sobu ich urwaniu oraz działania na ludzki organizm'. W pierwszej ko^1 id zostaną zaprezentowane:
- Nrudki odurzające i uspokajające (w klasyfikacji ICD-IO ozn^ numerami statystycznymi od F-l I do F—13),
- środki pobudzające (oznaczone numerami statystycznymi F-14 j p.j.
- środki halucynogenne (oznaczone numerami F-16, F-l8).
Opiam i jego pochodne
Opium i wszystkie środki z niego produkowane nazywa się opiaian,;, to narkotyki pochodzenia roślinnego. Do ich produkcji wykorzystywane jCt! mleczko dojrzewających makówek. Opium ma postać ciemnobrązowych J1 lek lub proszku. Zażywa się ten środek poprzez palenie w specjalnie do t• celu skonstruowanych fajkach lub przez wstrzykiwanie.
Działanie przetworów maku na organizm człowieka zależy od zawarto*, aktywnych składników opium w danym produkcie oraz od sposobu użjtfe narkotyku, Najszybciej działa opium wprowadzone dożylnie. Pierwsze prój, dają zwykle nieprzyjemne objawy w postaci wymiotów, zawrotów głowy 0^ nudności Następne efekty są jednak bardzo przyjemne. Człowiek czuje sję 1 odprężony i zrelaksowany. Jest to pułapka, gdyż w krótkim czasie rozwija s* tolerancja na tę substancję i konieczne staje się zwiększanie dawki.
Morfina
Morfinę uzyskuje się z opium. Może ona mieć postać białych kryształków, ; tabletek lub bezwonnego płynu o cierpkim smaku. Morfina bywa podana-na doustnie, wstrzykiwana lub palona. Jest to środek przeciwbólowy.
Ocenia się. że działanie morfiny jest dziesięciokrotnie silniejsze niż dzia- 1 lanie opium. Ma więc ogromną moc uzależniania. Jej użycie wywołuje eufo- ] rię, odprężenie i uczucie senności.
Heroina
Pod koniec XIX wieku opracowano sposób przetwarzania morfiny w inny narkotyk - heroinę, która jest około dwudziestopięciokrotnic silniej działającym środkiem niż morfina. Czysty produkt ma postać białego proszku (Fot. T\
' Więcej na ten temat mam malcze w publikacjach: H. Daran-Furgn, K. Steinbenh-•Chmielewska (1995), M.Gosaip(l993), R Dreisbach, W. Robertson (1995).
Heroina może leż występować w postaci brązowego proszku. Do organizmu człowieka wprowadza się ją przez wypalenie, wstrzyknięcie lub wciągnięcie przez. nos. Wywołuje w krótkim czasie uzależnienie fizyczne, dlatego jest to bardzo niebezpieczny środek uzależniający. Przyjmowanie heroiny uniemożliwia wręcz normalne funkcjonowanie, gdyż działa ona hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Stąd, po wprowadzeniu jej do organizmu, następuje zwolnienie oddechu, pulsu, czasami pojawia się śpiączka. Jej przedawkowanie może zakończyć się śmiercią.
W Polsce wyprodukowano polską odmianę heroiny zwaną kompotem, polską herą lub makiwarą. Jest uzyskiwana przez gotowanie słomy makowej oraz odpowiednie wykorzystanie pewnych ogólnodostępnych odczynników chemicznych. Kompot ma postać brązowego płynu o słodkawym zapachu i gorzkim smaku. Jest najczęściej przyjmowany dożylnie lub podskórnie. Działa odprężające, daje uczucie zadowolenia i beztroski, zmniejsza poczucie lęku i zagrożenia. Osoba będąca pod jego działaniem ma zwężone źrenice. Zażywanie heroiny powoduje w krótkim czasie uzależnienie fizyczne oraz wyniszczenie organizmu - uszkodzenia wątroby, nerek, serca, obrzęki płuc oraz stany zapalne żył. Objawy zespołu abstyncncyjncgo (dreszcze, nadmierna potliwość, niepokój, rozdrażnienie itp.) pojawiają się już po ok. 10 godzinach i narastają w ciągu 34 dni, po czym powoli ustępują. Na polskim rynku narkotykowym znajduje się również brunatna heroina (brown sugar). Są to brązowe kryształki, które spala się na aluminiowej folii i wdycha uzyskane w ten sposób opary. Narkotyk ten różni się od heroiny stopniem czystości oraz ceną. Jest bardziej zanieczyszczony, ale tańszy. Brown sugar prowadzi do szybkiego uzależnienia fizycznego i psychicznego.
Haszysz i marihuana
Haszysz i marihuana są wytwarzane z tej samej rośliny - konopi. Narkomani wykorzystują najczęściej dwa rodzaje konopi: konopie indyjskie (Cantu-bis ituiica) oraz konopie meksykańskie (Conmbis moicana). Jako substancje psychoaktywne, rośliny te występują w postaci przetworów: haszyszu i marihuany. Haszysz to kulki lub kostki o ciemnej barwie, zwykle czarne lub brązowe (Fot. 10). Marihuana to susz z liści konopi indyjskich. Obydwa te narkotyki mogą być wdychane lub palone (Fot.l i Fol. 2). Nasiona, gałązki, listki marihuany mogą być również dodawane do ciastek i w tej formie spożywane. Z kolei haszysz można poddać obróbce (destylacji) z wykorzystaniem rozpuszczalników. co doprowadza do uzyskania oleju haszyszowego, który może być przyjmowany doustnie lub palony.
W konopiach znajduje się ok. 400 związków chemicznych. Najsilniej działającym jest substancja czynna popularnie zwana THC (tctrahydrokanahmol). Haszysz i marihuana mają działanie rozweselające, wprowadzają w stan euforyczny. THC wywołuje dobre samopoczucie oraz wyostrza doznania zmysłowe
31