330

21

ODŁĄCZNIKI, UZIEMNIKI I ZWIERNIKI WYSOKIEGO NAPIĘCIA

21.1. Wiadomości ogólne

Odłączniki

Odłączniki służą w większości układów rozdzielczych do stworzenia widocznej i bezpiecznej przerwy izolacyjnej w obwodzie. Odłączniki mogą być wykorzystywane do ukształtowania struktury układu rozdzielczego, np. przez przełączanie pól w rozdzielnicach dwu- i wielosystemowych. Otwieranie i zamykanie odłączników może odbywać się w zasadzie w stanie bezprądowym. W ściśle określonych warunkach {patrz tabl. 21.1), gdy prąd w chwili łączenia jest dostatecznie mały, dopuszczalne jest łączenie

Tablica 21.1. Największe dopuszczalne moce transformatorów oraz

parametry linii załączanych i wyłączanych odłącznikami

Największe moce transformatorów, dla których dopuszczalne jest załączanie i wyłączanie w stanie jałowym odłącznikami trójbiegunowymi

Napięcie znamionowe	kV | 6	10	15	20 ! 30	110’ I II0»
Moc transformatora	kV-A j 200	315	400	joo | tooo	25000 | 40000

Największe mouo transformatorów obciążonych załączanych i wyłączanych odłącznikami trójbiegunowymi

Napięcie znamionowe	kV | 6 1 10	15 |	2U ,	30
Moc transformatoa	kVA | 25 i 25	30 |	30 j	50
Łączenie linii w stanie jałowym odłącznikami trójbiegunowymi
Linie kablowe	U. 40 kV, / < 10 km
Linie napowietrzne	V. sj 10 kV, /	C 5 km
*• ** Wartości ustalone na podstawie badan Instytutu Energetyki. * Odstęp między osiami biegunów odłącznika nie mniejszy niż 1900 ** Odstęp między osiami biegunów odłącznika nie mniejszy niż 2100				mm. mm.

obwodów odłącznikami (załączanie i wyłączanie transformatorów obciążonych o niewielkich mocach znamionowych lub transformatorów nieobciążonych, przekładników napięciowych, krótkich linii nieobciążonych).

Odłączniki cechuje duża różnorodność wykonania wynikająca ze zróżnicowanych wymagań. Podstawowe odmiany konstrukcyjne odłączników przedstawiono na rys. 21.1. Odłączniki o napięciach znamionowych 6-t-30kV są wykonywane jako wnętrzowe lub napowietrzne. Dla napięć wyższych produkowane są odłączniki napowietrzne, stosowane również w urządzeniach wnętrzowych. Stosowane są napędy odłączników:

—    ręczne, drążkowe Jub dźwigniowe,

—    maszynowe, zwykle pneumatyczne lub silnikowe.

Rys. 21.1. Schematy konstrukcyjne podstawowych typów odłączników: a) odłącznik SN o siecznym ruchu styku; b) jak a), z nożem uziemiającym górnym; c) jak a) z nożem itżiemtającym dolnym; d) ...gl odłączniki najwyższych napięć; di dwukolumnowy, je dn oprze rwo wy o poziomym ruchu styków, e) trójko lum u owy dwuprzerwowy o poziomym ruchu styków, f) pionowy trójkolumuowy o siecznym ruchu styku, g) pionowy dwukolumnowy pantografowy

ł — podstawa, 2 — izolator wsporczy, J — izolator napędowy, 4 — izolator wsporczy inapędowy, 5 — styk ruchomy, 6 - styk stały, 7 - zacisk przyłączowy, o — nóż uziemiający

Odłączniki 110 kV przeznaczone do pracy w uproszczonych bezwyłącznikowych układach rozdzielczych są wyposażone vv napędy sprężynowe, zasobnikowe z ręcznym naciągiem sprężyn, w celu umożliwienia zdalnego otwierania odłącznika.

Napędy odłączników mogą być wyposażone w rygle mechaniczne lub elektromagnetyczne umożliwiające wykonanie blokad (np. blokady odłącznika z wyłącznikiem, ^aby uniemożliwić łączenie odłącznikiem przy zamkniętym wyłączniku).