334

21. ODŁĄCZNIKI, UZIEMNIKI I ZWIERNIKI WYSOKIEGO NAPIĘCIA 334

linii zasilającej stację. Ze względu na wymaganą, możliwie dużą, szybkość działania zwierniki wyposaża się w napędy sprężynowe zasobnikowe.

Podstawowe dane zwierników krajowych zestawiono w tabl. 21.4,

Tablica 21.4. Podstawowe dane zwierników napowietrznych produkcji krajowej z napędem sprężynowym

Typ	Napięcie znamionowe O » kV	Prąd załącza Iny kA	Czas zamykaniu s
ZWII1 40	40/60	5,8	0,2g
ZNJ 110 z	110	25	0,15
ZNl 110 W	110	25	0,15
1ZP 110/3	no	0	oaa
ZWEII 110	1)0	20	0,18
zwni no w	MO	20	0,18
ZWT 220	220	12	0,18
ZWE 220 W	220	12	0.18

I

Produkowane są również szybkie zwierniki o czasach zamykania krótszych niż 10 ms (firmy: Calor Emag, AEG, Energovodj, które mogą być wykorzystane do ograniczenia prądów zwarciowych w siecić ch 30h-110 kV [21.2]. Przykład układu z szybkim zwiernikicm ZS pod;.je rys. 21.3. Szybkie zwierniki mogą być wykorzystane również do ograniczania oddziaływań prądu zwarciowego na pojedyncze ważne urządzenia (np, transformatory), do gaszenia luku w urządzeniach rozdzielczych napowietrznych

Rys. 2!.3. Zastosowanie szybkiego zwiernikaZS do zmniejszenia prądów zwarciowych wyłączanych przez wyłączniki w rozdzielnicach RA i RB. Z wie mik ZS zostaje zamknięty przy zwarciach zapewniających przepływ przez pole Sprzęgłowe prądu wywołującego dt/dt dla t 0 W'ięks7e od nastawionego.

Wyłącznik W3 wyłącza zmniejszony prąd zwarciowy, przy obniżonym napięciu powrotnym, następnie otwierają się wyłączniki W1 i W'2, w Stanie bez napięć i owym zostaje otwarty zwiernik, następuje ponowne zaniknięcie wyłączników W-'J i 1^2

(przez „bocznikowanie” łuku zwarciem metalicznym przez zwiernik). Sterowanie szybkich zwierników jest realizowane w zależności od szybkości narastania prądu (mierzonej w chwili powstania zwarcia) analogicznie jak ograniczników wybuchowych.

21.2. Dobór odłączników, uziemników i zwierników

W tablicy 21.5 zestawiono znamionowe parametry odłączników, uziemników i zwierników oraz zależności, jakie należy sprawdzić przy ich doborze. Zależności i zasady postępowania przy określaniu prądu /_ob! oraz I„_c są takie same, jak przy doborze wyłączników (patrz rozdz. 16).

Wybór typu fącznika jest związany z warunkami zainstalowania, które określają, czy należy zastosować łącznik o wykonaniu wnętrzowym czy napowietrznym. Dla łącznika napowietrznego konieczne jest sprawdzenie długości drogi upływu izolacji zewnętrznej i wymaganej ze względu na warunki zabrndzeniowe (dane w tabl. 26.15).

Warunki otoczenia odbiegające od normalnych mogą decydować o wyborze fącznika o wykonaniu specjalnym, dostosowanym do określonego klimatu (np, P, TA. TH).

Tablica 21.5. Parametry odłączników, uziemników i zwierników oraz kryteria ich doboru

Dotyczy

wy fącznika	Obciążenie łącznika	Kryterium doboru	odłącz ników	uziem- ników	zwier ników
Un — napięcie znamio-nowo	CA, - napięcie znamionowe sieci	V. > u„		+	+
UaK — napięcie łączeniowe górne	Urm — maksymalne napięcie robocze	U„ > u,m	i		+
/i* ~ znamionowy prąd ciągły	Atu — prąd obliczeniowy	Ihc ^ Aw	+
ijiiz — znamionowy prąd szczytowy	A — udarowy prąd zwarciowy	hu i	+		+
Im — znamionowy prąd n-sekundo wy	ItI — zastępczy tg — sekundowy prąd zwarciowy		H-		+
/mu ^ maksymalna odległość wspornika szyn* przy,', = tKU	Ł — udarowy prąd zwarciowy	^!<L"{ir)		■h	+
Fdap dopuszczalna siła działająca z wewnątrz na łącznik*	■F — Jw^-1 FJra obciążenie statyczne i dynamiczne (zwarciowe)	■F ^ Fdnp	X		+
* Dla łączników wnętrzowych zwykle określa się /raa„ dla napowietrznych Finp.

Rodzaj napędu odłącznika lub uziemnika zależy od wyposażenia stacji, sposobu jej obsługi oraz prądu znamionowego fącznika. I tak:

—    w stacjach bez stałej obsługi, przy miłej liczbie łączeń mogą być użyte napędy drążkowe np. typu DOW, DOWN, DON) obecnie rzadko już stosowane, lub inne napędy ręczne;

—    w stacjach ze stałą obsługą zwykle są stosowane napędy ręczne dźwigniowe typu NRW, NRN, a w stacjach wyposażonych w instalację sprężonego powietrza również napędy pneumatyczne typu NP. Zastosowanie napędu pneumatycznego umożliwia zdalne sterowanie odłącznikiem.

Dla odłączników napowietrznych 110 kV i 60 kV typu ON3JR oraz ON HI 110 są, również stosowane napędy sprężynowe, zasobnikowe z ręcznym naciągiem sprężyn_>