3 (351)

S 4 PRZYKl ADY OBLICZEŃ 203

M_t = ^Q\!Hd,

Przyjmijmy współczynnik tarcia na stykających się powierzchniach oporowych = 0,12 oraz średnią średnicę tarcia d, = 90 mm.

M_t = jj • 100 ■ 10³ ■ 0,12 • 90 = 540 • 10* N • mm

Obliczamy wartość kąta 7 3 moment tarcia śruby w nakrętce (wzór (5.4))

7 = arctg-^j- = arctg—= 2°57'

~«2    x • 55,0

M. = igjd₃tg(7 + ^) =

= ^ • 100 • 10³ • 55,5 • tg(2^a57^/ + 9° 24') =

= 608 -10³ N • mm Całkowity moment tarcia jest równy

M_c = Mi + Mg = 540 • 10³ + 608 • 10³ = 114-8 • 10³ N mm Sprawność podnośnika wynosi

= 0.125

_ Q_xP_h _    100 • 10³ • 9

^f/“ 2n M_e ~ 2 - w ■ 1148- 10³

Sprawność urządzenia jest mała ze względu na jego samohamowność.

PRZYKŁAD 5.2. Obliczyć śrubę i nnkrętkę podnośnika przedstawionego na rys. 5.6. Udźwig podnośnika ma wynosić Q = 50 kN, wysokość podnoszenia H = 400 mm. Materiał śruby — stal E295, materiał nakrętki — brąz aluiniukrwo-żelazowo-iiianganowy CuAllOPe3Mn2.

Śruba jest ściskana, dlatego jej średnicę wyznaczymy z zależności (5.14), wynikającej ze wzoru Eulera, przy założeniu, że A £ \_v. Sposób podparcia śruby odpowiada, wg tabl. 5.8, typowi I, a vńęe współczynnik długości swobodnej śruby — 2. Przyjmijmy, żc długość śruby / = Ii 4- 50 mm, a więc l = 400 + 50 = 450 mm oraz

wysoki współczynnik bezpieczeństwa — z_u, = 7, z tej racji, że jest