61
które warunkują jego rozwój, zakreślają granice i możliwości jego aktywności. Przyjmuje się tutaj twierdzenie, że istnieją ogólne prawa życia i rozwoju człowieka, które wyznaczają jego miejsce w świecie (m.in. Hobbes, Spinoza, Herbart). I w tym sensie determinizm jest onlologią obicktywistyczną.
W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: „Jak zmienia się społeczeństwo?”, w naukach społecznych sformułowano dwa stanowiska. Zgodnie z pierwszym zasadą organizującą zmiany w życiu społecznym jest zasada stopniowej regulacji. Społeczeństwo osiąga określony stan rozwoju, ustalając reguły jego trwania. Kategoriami opisu procesów społecznych są w tej sytuacji: porządek społeczny, solidarność, umowa społeczna. Kolejne pokolenia odtwarzają ten stan, wprowadzając jednocześnie stopniowe modyfikacje. Jest to zasada ciągłości i zmienności życia społecznego.
Zgodnie z drugim stanowiskiem zasadą organizującą życic społeczne jest zasada radykalnej zmiany. Społeczeństwo trwa w stanie konfliktu między różnymi grupami interesów, które okresowo doprowadzają do radykalnych, rewolucyjnych zmian ustalonego stanu rzeczy. Kategoriami opisu procesów społecznych są w tej sytuacji: sprzeczności, emancypacja, niedobory, dominacja. Reguły życia społecznego zmieniają się nagle pod wpływem narastającej krytyki aktualnego stanu rzeczy. Jest to zasada braku ciągłości, radykalnego odwracania porządku społecznego.
Jeśli teraz skrzyżujemy przesłanki opisane na wymiarze: subiektywizm (nominalizm i woluntaryzm) - obiektywizm (realizm i determinizm) z przesłankami opisanymi na wymiarze: stopniowa regulacja - radyklana zmiana, to otrzymamy cztery paradygmaty nauk społecznych.
RADYKALNA ZMIANA
SUBIEKTYWIZM
INOMIN A1.IZMI <Wl_K.UNTARV?M>
|
■humanizm |
STRUKTURAUZMB |
|
■ iMERPRETATYWI/M |
FUNKC JONALIZM ■ |
OBIEKTYWIZM
(REALIZM)
I DETERMINIZM l
STOPNIOWA REGULACJA
Rys. 3.1. Paradygmaty nauk społecznych
Rysunek 3.1 pozw ala na usytuowanie podstawowych paradygmatów w' naukach społecznych. Z perspektywy twierdzeń ontologicznych występujących w' teoriach społecznych, paradygmat humanistyczny można opisać jako zespół przesłanek nadających indywidualistyczne i subiektywistyczne znaczenie faktom występującym
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
67 Z. Topiriska, Kierowanie zabawą dziecka w przedszkolu a warunki jego aktywności, Warszawa 1961. Z
nowych warunkach. Jego rodzinie również się to udało choć nie było to łatwe, szczególnie dla żony ar
Warunki geometryczne rysowania granic działek. Technologia, jaką przyjmuje się zwykle podczas tworze
HISTORIA Za początki jego istnienia przyjmuje się rok 1921, kiedy na części obecnego obszaru Pa
3 (524) właściwego pytania podyktowany musi być oczywiście znajomością tekstu, a jego trafność okaże
cw z mikrobiologii obliczenia- za^ jedirostkę aktywności przyjmuje się jaką .aktyymośę,. która w:.-w
CCI20111111 197 Jako graniczną wartość napięcia niebezpiecznego przyjmuje się 50 V. Urządzenia elekt
prawo do opieki i wychowania, zapewniającego mu możliwości i warunki najpełniejszego rozwoju jego po
57180 Zdjecie2123 sV genomie rozwijającego się płodu istnieje pen jenów, które kierują jego rozwojem
5. Każdy Uczestnik Programu ma prawo wglądu do danych osobowych, które dotyczą jego samego, oraz ma
Image346 projektować układ, aby na jego wyjściach pojawił się zakodowany numer tego z wybranych wejś
Image(3215) Rozwój drobnoustrojów jest możliwy w określonych warunkach fizyko-chemicznych oraz
10 Wstęp opisuje atrybuty komunikatu reklamowego, które decydują o jego skuteczności (dotarcie do
2012 10 05;03;292 a® — potencjał chemiczny danego- składnika w warunkach standardowych, a więc przy
więcej podobnych podstron