64

METAMORFIZM KONTAKTOWY

Metamorfizm kontaktowy obejmuje całokształt procesów i zjawisk zachodzących na kontakcie magmowej intruzji ze skałami osłony. Należa^ do nich przede wszystkim przeobrażenia o charakterze termicznym, związane z podgrzaniem skał osłony przez wdzierającą się w nią magmę. Procesy kontaktowe wiążą się ponadto z gwałtownym ochładzaniem brzeżnych części intruzji na kontakcie z chłodniejszymi utworami osłony oraz z zazębianiem się intruzji z osłona^ za pomocą apofiz i żył, a niekiedy też z rozwojem kontaktowych migmatytów. Bardzo istotnym elementem przemian kontaktowych sa^ procesy metasomatyczne. Wszystkie powyższe zjawiska ze względu na niewielki swój zasięg maja. charakter metamorfizmu lokalnego.

Metamorfizm kontaktowy jest wynikiem różnic temperatur między gorącą magmą a jej chłodniejszym otoczeniem. Najpowszechniej spotykane są przejawy oddziaływania magmy o składzie granitowym. Aby zaszły istotne zmiany w skałach otaczających intruzję, musza, zostać spełnione dwa podstawowe warunki: 1 - powinna istnieć wyraźna różnica temperatur między ciałem magmowym i skałami jego osłony, 2 - magma powinna oddziaływać na skały swego otoczenia przez dłuższy czas. Najbardziej intensywne przeobrażenia termiczne zachodzą w strefie bezpośrednio sąsiadującej z iniruzją. Poszczególne rodzaje magmy charakteryzują się zazwyczaj odmienną temperatura.^- magma granitowa ma temperaturę około 600°-800°C, syenitowa - około 900°C, a gabrowa - około 1000°C. Poza temperaturą magmy, intensywność oraz zasięg przeobrażeń termicznych zależy też od wielkości ciała magmowego oraz od głębokości jego zastygania. Maksymalne podgrzanie skał osłony w przypadku intruzji o średnicy Im następuje w ciągu 3 dni, gdy ma ona średnicę 10m - w ciągu 1 roku, 10Om - po upływie 100 lat, natomiast gdy odznacza się średnicą 1000m - dopiero po upływie 10 tysięcy lat.. Bardzo