8listopada (4)

.5

Uwadnianie (hydratyzacja)

Np. przekształcanie hematytu (Fe₂0₃) w getyt (wodorotlenek Fe), anhydrytu (CaS0₄) w gips (CaS0₄x 2H₂0).

Hydroliza = powstawanie jonów H₃0⁺ lub OH' i odprowadzanie kationów,m.in. K i Na; główny proces rozkładu krzemianów (skaleni, łyszczyków, minerałów i lastych, oliwinów, piroksenów, amfiboli); najważniejszy proces wietrzenia skał magmowych.

np. KAISi₃0₈ + H₃0⁺ -» H₃0AISi₃0₈ + K⁺

Stały produkt rozkładu krzemianów = minerały ilaste

Produkty wietrzenia chemicznego i fizycznego

1.    Zmieniony skład mineralny, tekstura i struktura skały. Zmiany zaznaczają się najpierw wzdłuż spękań.

2.    Okruchy skał, minerałów powstałe w efekcie pękania skał oraz rozpuszczania niektórych ich składników lub niektórych partii skały, a także nowe minerały powstałe z przekształcenia minerałów pierwotnych (produkty stałe: źródło okruchowego materiału osadowego).

Materiał okruchowy pochodzący z wietrzenia skały, pozostający w miejscu występowania skały = zwietrzelina. Utwór powstały w wyniku wietrzenia fizycznego i chemicznego skał, pozostały na miejscu, składający się z okruchów skał i nowych minerałów powstałych w trakcie wietrzenia = pokrywa zwietrzelinowa, saprolit. Barwa saprolitu jest zazwyczaj zdominowana barwą tlenków i wodorotlenków Fe (pomarańczowe, brązowe, wiśniowe). Saprolity rozwijają się głównie na lądach, na obszarach o słabej erozji, pomiędzy 35°N i 35°S (obszary klimatu umiarkowanego i tropikalnego).

3.    Substancje wprowadzone do roztworów wodnych (produkty rozpuszczone; źródło materiału do powstania nowych minerałów, związków organicznych - źródło hydrogenicznego i biogenicznego materiału osadowego). Część substancji uwolnionych z rozłożonych minerałów, szczególnie Fe, Ca, Mn, Si, wytrąca się w tej samej skale w formie nowych minerałów strefowo (warstwowo), formując struktury nazywane pierścieniami Lieseganga. Pierścienie Lieseganga układają się nieraz współśrodkowo, wokół niezwietrzałej partii skały.

4.    Wżery i ubytki w skałach oraz przekształcenia rzeźby skał i terenu

A.    Nadtrawienia, wżery i nisze w skałach powstające z rozpuszczenia minerałów i odprowadzenia tworzącego je materiału w roztworach wodnych.

B.    Nadtrawienia, wżery i nisze w skałach powstające z przekształcenia minerałów w nowe, mniej odporne na erozję, usunięte ze skały w formie okruchów (ziaren)

Nisze w ścianie skalnej lub na powierzchni bloku skalnego, powstałe wskutek wietrzenia, często zwiększające swoje rozmiary w głąb skały = tafoni. Tafoni są najpowszechniejsze w granitach i piaskowcach, a największe rozmiary (do kilku metrów) osiągają w strefie półsuchej i suchej.