9 (202)

285

/ i. i. Mobbing

^Wy,'^rZ!r^y"^s?^{sji doko}"« PtzB rówieśników nauczyciela w opinii ofiary

konny doświadczonej agresji	Sprawcą inny uczeń	Sprawcą nauczyciel
używanie obrażliwych słów	50,4	26,8
przemoc fizyczna	15,8	5,5'
szarpanie, umyślne potrącanie	52,4	10,9
zastraszanie	8,4”	20,5

Dosłowne stwierdzenie brzmiało: „nauczyciel wymierzy! ci tapy", zaś w przypadku rówieśników - „bil cię któryś z kolegów lub bila któraś z koleżanek".

Zastraszanie przez rówieśników miało nieporównywalnie wyższe natężenie, bo dotyczyło takich form. jak straszenie użyciem wobec ofiary gazu, noża, żyletki, pistoletu i tego typu narzędzi, czego w ogóle nic brano pod uwagę w odniesieniu do nauczycieli sprawców. Wybrano jednak do porównań te kategorie jako najbliższe (dokładne wyniki zob. Surzykiewicz, 2000, s. 289).

Źródło: Surzykiewicz (2000).

porównując badania z 1983 r. dotyczące natężenia zjawiska szykanowania uczniów w szkole z wynikami z lat 70., w których rozpoczął dopiero tego typu analizy, można stwierdzić, że obecnie zjawisko nieco się nasiliło. Bardziej drastycznym przejawom mobbingu podlega ok 3% uczniów najczęściej z klas 3-5, mobberami zaś najczęściej są uczniowie o kilka lat starsi, tzn. z klas 7-9. W klasach 3-6 dręczonych jest 11,4% uczniów, w klasach 7-9 zaś - 5,6%, a więc o połowę mniej {ibidem). Wśród sprawców nie ma tak dużej różnicy wiekowej: średnio ok. 5,98% sprawców w młodszych klasach dręczy swoich kolegów oraz 6,45% sprawców w klasach starszych (tzn. w klasach 7-9). Stąd też jedną z propozycji zapobiegania przemocy było zlikwidowanie szkól, w których występuje tak duża różnica wieku między dziećmi i utworzenie gimnazjów, choć te ostatnie wcale nie rozwiązały problemu. Uważa się bowiem, że młodzież grupowana w nowych zespołach na dość krótki czas w gimnazjum nie zdąży stworzyć wspólnoty, która jest istotnym hamulcem przed eskalacją agresji. (Dokładne dane na temat agresji rówieśniczej ^zob. rozdz. 6).

11.1.5. Uwarunkowania mobbingu

i    i ,. .ci _w</e obiawein zaburzenia stosunków między-

iiid/t ‘i ' '^vc/umc l^{łsyc1,CZI1C JL} y,burzenia nie są już łatwe do /diagnozowania. . '^Ul‘ jednak przyczyny owego 'oburzenia 41    _ora, i„_dv,vidm.l-

wyodrgtaś dwa rodźdsprawców.jaki ofiar. Wsiyst

,    ¹ u UM 1 ,M"" ^oso • uzupełniłją i mąjącharaktei dymensjonal

^KlL ’H»c jednak naje z.ęsciej wzajemnie się uzupełniają J«ł

z^-ięks/djąt odpowiednio ryzyko mobbingu.