Bild3

96 Rozdział 3

Duzg znaczeni g w promocji liderów po szczególny cli partii po~ litycznych mają programy publicystyczne, na łamach których dochodzi do debat politycznych¹ na bieżące lub kontrowersyjne tematy z życia społeczno-politycznego kraju i świata. Debaty są oglądane przez miliony ludzi, a następnego dnia media prezentują oceny, komentarze, wywiady lub analizy teoretyczne dotyczące omawianych spraw. Jest to szansa dla polityków, którzy mogą solidnie przygotować się do wystąpienia czy debaty telewizyjnej na długo przed nagraniem. Powinni oni ćwiczyć zadawanie pytań i odpowiedzi ze swoim zespołem ds. mediów, zastanowić się, o jakich problemach mówić (np. podkreślać ważne dla widzów kwestie socjalne), a jakie sprawy omijać. Należy także sprawdzić swój wizerunek wizualny (np. czy polityk nie ma za długich włosów, worków pod oczami itp.), jak i werbalny (czy nie za często się uśmiecha, uderza ręką w pulpit, kreci się na fotelu w czasie mówienia itp.), który powinien być zweryfikowany przez specjalistę ds. public relations i w razie potrzeby poprawiony². Niektórzy politycy w swych polemikach telewizyjnych z oponentami używają ciętych ripost i lapidarnych puent, tworzących wrażenie spontaniczności i dowcipu mówców, a przygotowanych w rzeczywistości wcześniej, na każdą okazję, przez grono wyspecjalizowanych doradców.

Z perspektywy mediów sposób prezentacji lidera wynika z praktycznej łatwości przedstawiania informacji społeczeństwu. O wiele łatwiej poinformować obywateli o pewnej kwestii politycznej przy pomocy konkretnej osoby (lidera partyjnego), jako punktu odniesienia niż przez inicjowanie szerokiej dyskusji nad złożony-

mi kwestiami programowymi (np. nad ideami czy też abstrakcyjnymi problemami politycznymi).

Wizualna prezentacja kandydatów, liderów politycznych powoduje, że wyborca coraz częściej formułuje swoje opinie, sądy i przekonania na podstawie ich „naturalnych zdolności” (np. umiejętność rozmowy, prowadzenia dialogu, formy autoprezentacji, wyglądu — prezencja, tembr głosu itp.).

Ponadto, jeżeli wyborcy nie mogą odpowiednio zidentyfikować i zinterpretować poszczególnych, często skomplikowanych kwestii politycznych, to w swoim wyborze kierują się wizerunkiem i sposobem zachowania lidera partii. Dlatego też wygląd zewnętrzny i styl działania lidera mogą być często czynnikami pierwszoplanowymi.

Rośnie też zainteresowanie mediów osobami publicznymi (politykami, liderami partyjnymi), a szczególnie ich życiem prywatnym. Natomiast politycy, jako osoby publiczne, także chętnie dzielą się swoimi „sekretami”, a uczestnictwo w przeróżnych niezwiąza-nych z polityką programach, np.: sportowych, motoryzacyjnych, czy kulturalnych, przybliża ich sylwetki wyborcom i kreuje ich wizerunek. W ten sposób ciekawe „drugie życie” może pokazać sylwetkę lidera „od ludzkiej strony” (można pochwalić się przed wyborcami, zyskać popularność we własnym gronie, zasłużyć na opinię barwnej postaci)³.

Zaprezentowany za pośrednictwem mediów wygląd zewnętrzny kandydata, jego uroda, sylwetka, maniery, kultura osobista, sposób wysławiania się, dykcja, wiedza, elokwencja itp., ma olbrzymi wpływ na wizerunek kandydata w świadomości wyborców. Ubiór, np. krój garnituru, dobór koszuli i krawata, oznacza dzisiaj więcej niż niuanse programów wyborczych, które dokładnie znają tylko specjaliści.

1

Począwszy od 1961 roku, kiedy to odbyła się pierwsza telewizyjna debata polityczna pomiędzy R.M. Nixonem a J.F. Kennedym (Kennedy — młodszy, stale uśmiechnięty, zadbany pokonał wizualnie Nucona, który sprawiał wrażenie ponurego, niestarannie ogolonego) debaty polityczne były wykorzystywane w Stanach Zjednoczonych przy okazji wyborów prezydenckich. Obecnie zostały też rozpowszechnione w krajach o systemie parlamentarno-gabinetowym, gdzie organizuje się i powszechnie transmituje spotkania parlamentarzystów czy też debaty liderów partyjnych i kandydatów do parlamentu.

2

M. Ratajczak, Przemówienia, artykuł dostępny na stronie poświęconej marketingowi politycznemu: http://www.marketingwpolityce.zgora.pl/przemowienia.htm (23.04.2009 r.).

3

„Uprawiane hobby jest przedłużeniem żmudnie kreowanego wizerunku. (...) Najczęściej twardzi faceci uprawiają męskie dyscypliny sportu: Wiesław Kaczmarek (SLD) nurkuje, żegluje, surfuje, ujarzmia wodę; Donald Tusk gra w piłkę nożną na prawym skrzydle... (...)” por. A. Zagner, Twardzi faceci, miód i poezja. Co robią politycy, kiedy mają dość polityki, „Polityka” nr 2447 z dnia 10 kwietnia 2004 r., s. 28—31.