CCF20090408001

2009-04-02

Istotną, zauważalną cechą kryształów jest ich pokrój wielościanowy oraz zewnętrzna symetria czyli prawidłowe powtarzanie się w przestrzeni jednakowych pod względem geometrycznym (kształt i wielkość) ścian, krawędzi oraz naroży.

Najstarsza definicja kryształu odnosi się do jego wyglądu zewnętrznego:

ciało stale ograniczone płaskimi naturalnie powstałymi ścianami

kwarc

(Si02)

I. A. Rybarczyk-Pirek    7

XVII - XIX wiek rozwój krystalografii geometrycznej

Tendencja do przybierania postaci wielościanów spowodowała rozwój morfologii - dziedziny krystalografii zajmującej się badaniem zewnętrznego wyglądu kryształów.

Morfologia rozwijała się w XVIII i XIX wieku

> wynalazek mikroskopu Hans i Zacharias Janssen (1595)

Robert Hooke (1665)

Anton van Leeuwenhoek (1677)

1. A.Rybarczyk-Pirek    9

Budowa wewnętrzna kryształów

>    John Dalton teoria atomistyczna (1802)

„ Najmniejszym niepodzielnym fragmentem pierwiastka jest atom "

—» kryształy muszą być utworzone z atomów

Zjawisko lupłiwości kryształów - kryształy rozpadają się na mniejsze wielościany podobnego kształtu

—* można zatem odnaleźć najmniejszy wielościan stanowiący podstawowy składnik budulcowy kryształu

>    August Bravais (1846)

„Podstawowym elementem budulcowym kryształów jest wielościan - równoległościan elementarny zwany komórką elementarną

1. A.Rybarczyk-Pirek    11

Historia krystalografii

płatki śniegu - kryształy szkieletowe

> Niels Stensen

prawo stałości kątów (1669)

„ W kryształach danej substancji wielkość ścian nie jest stała, natomiast stałe są kąty między odpowiadającymi sobie ścianami lub krawędziami"

> Johanrt Keppłer (1611) „O śniegu sześciokątnym”

1. A.Rybarczyk-Pirek

XVII - XIX wiek rozwój krystalografii geometrycznej

> ReneJ. Haiiy na podstawie obserwacji mikroskopowych opisał i usystematyzował zewnętrzne kształty kryształów (1792),

> William H. Wollaston wynalazek refraktometru oraz goniometru optycznego (1809)

Goniometr umożliwia dokładny pomiar kątów między ścianami kryształu poprzez badanie zjawiska odbicia od nich, oraz analizę zewnętrznej symetrii kryształów

I. A.Rybarczyk-Pirek

10

r WB Wilhelm C. Róntgen ■nr ||| okrycie promieni X

The Nobel Prize in Physics 1901 "in recognition of the extraordinary services he has rendered by the discovery of the remarkable rays subseąuently named after him"

Jaki jest efekt działania promieniowania rentgenowskiego na kryształ?

1. A.Rybarczyk-Pirek    12

2