CCF20100112003

Konstrukcja rozwiązywania problemu

Mniejsze koszty społeczne

Rodziny lepiej		Ograniczona
zintegrowane		przestępczość

Niższy poziom umieralności

Zmniejszone rozpowszechnienie chorób zw. z używaniem środków

Mniejsze proporcje społecznie wykluczonych

Zaplanowane

zintegrowane

działania

Wzrost zaangażowania społeczności lokalnej w zapobieganiu nadużywania środków

Wyższy		Zwiększona
poziom		wrażliwość
wiedzy		społeczna

Większa liczba		Lepsza współpraca
konkretnych		lokalnych organizacji
działań		i instytucji

Wsparcie

dla

rodzin

Rzetelna edukacja w szkołach

Idea

zapobiegania jednym z priorytetów

Wzrost proporcji osób angażujących się w profilaktykę

Lokalne

władze

doceniają

rangę

problemu

Lokalne autorytety angażują się w działania zapobiegawcze

Specjaliści

wykazują

zaintereso

wanie

kwestią

profilaktyki

Zjawisko prezentowane jako problem lokalnej społeczności

Zjawisko częstym tematem w mass mediach

Ryc. 8. Konstrukcja rozwiązywania problemu

Źródło: E. Świątkiewicz. Profilaktyka w społecznościach lokalnych, w: Profilaktyka w środowisku lokalnym, red. E. Świątkiewicz, Warszawa 2002, s. 44-46 stracyjnymi. Rady te winny skupiać profesjonalistów z różnych dyscyplin naukowych oraz praktyków mających doświadczenie w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym.

W pracy środowiskowej cenną inicjatywą jest tzw. pedagogika uliczna, popularna w krajach Europy Zachodniej, opierająca się na ludziach wychodzących w ślad za dziećmi na ulicę czy podwórko i tam prowadzących swoją działalność. W systemie tym istotną rolę odgrywają: pedagog rodzinny, wychowawca podwórkowy oraz przyjaciel dzieci [Malicka-Gorzelańczyk, 2003, s. 383],

Reasumując, w Polsce, jak do tej pory, profilaktyka kojarzy się na ogół z realizowanymi w szkołach programami edukacyjnymi lub mniej znanymi szerszemu społeczeństwu działaniami wąsko wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych. Obie te formy powinny znaleźć miejsce w interdyscyplinarnych i interin-stytucjonalnych programach lokalnych. Warto jednak podkreślić, że zarówno działania edukacyjne, jak i programy pojedynczych instytucji nie mogą zastąpić ani być równoważne lokalnej strategii ograniczania problemów związanych z nadużywaniem substancji psychoaktywnych. Rzeczywista, ścisła współpraca między instytucjami, koordynacja i regularne kontakty między realizatorami programu są trudne do osiągnięcia na poziomie centralnym. Znacznie łatwiej zrealizować założenia interdyscyplinarnej strategii na poziomie gminy.

Dodatkowym atutem programów lokalnych jest szansa dobrego ich dostosowania do miejscowej specyfiki. Integracja i koordynacja wysiłków lokalnych agend i instytucji wokół wspólnie wypracowanego programu jest tworzeniem lokalnej strategii. Dopiero gdy tak pojmowane działania są konsekwentnie realizowane przez co najmniej kilka lat, można oczekiwać zauważalnych efektów.

Narastające problemy społeczne mobilizują do podejmowania działań zapobiegawczych i leczniczych. Dzieci i młodzież w wieku szkolnym są grupą szczególnie narażoną na ryzyko nieprzystosowania społecznego i zaburzeń w zachowaniu. Dzięki badaniom preinterwencyjnym można ustalić najwcześniejszych odbiorców działań profilaktycznych, zidentyfikować czynniki sprzyjające powstawaniu zachowań patologicznych, a także czynniki chroniące. Istotne są badania, które umożliwiają ocenę skuteczności strategii i programów profilaktycznych, pozwalające na uzyskiwanie najbardziej efektownych rozwiązań. Zwracają uwagę na to zarówno środowiska naukowe, jak również praktycy działań profilaktycznych w szkołach i środowisku lokalnym.