CCF20100519005

1254

Podstawowe Kierunki Kształtowania Warunków Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii

-    dialektycznego (relacje przyczynowo-skutkowe)

-    systematyzującego (relacje podobieństwa, funkcjonalności, nadrzędności, podrzędności, przynależności)

-    praktyczno-operatywnego (relacje między umiejętnościami oraz między treściami teoretycznymi a umiejętnościami).

W procesie szkoleniowym treści są podporządkowane zadaniom zawodowym będącym konkretyzacją zintegrowanych celów szkolenia. Z kolei zadania zawodowe są transformowane na zadania dydaktyczne dostosowane do predyspozycji uczniów i infrastruktury technicznej szkoły lub zakładu pracy (U. Jeruszka i inni, 1995).

27.5. Zasady szkolenia

Efektywna realizacja celów szkolenia, oprócz właściwie dobranych treści, wymaga przestrzegania ogólnych norm metodycznych zwanych zasadami nauczania (szkolenia). Zasady szkolenia, w odróżnieniu od szczegółowych wskazówek metodycznych, są normami ogólnymi, nie związanymi z określonymi treściami, przedmiotami czy też szczeblami szkolenia. Źródłem zasad szkolenia są ogólne prawa i prawidłowości rządzące procesem dydaktycznym (Cz. Kupisiewicz, 1994).

Przyjmując układ wynikający z analizy kolejnych faz (ogniw) procesu dydaktycznego można wyróżnić następujące zasady szkolenia:

-    zasadę świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie szkolenia

-    zasadę wiązania teorii z praktyką

-    zasadę poglądowości

-    zasadę przystępności

-    zasadę systematyczności

-    zasadę elastyczności

-    zasadę jedności szkolenia indywidualnego i zespołowego

-    zasadę trwałości przyswajania wiedzy, kształtowania umiejętności, nawyków i postaw.

Wymienione wyżej zasady szkolenia (które można jeszcze uzupełnić zasadą jedności szkolenia i wychowania oraz zasadą szkolenia ustawicznego) nie pozostają względem siebie w układzie hierarchicznym, są jednakowo ważne, oddziałując w sposób zintegrowany na organizację i realizację procesu szkolenia. Wprawdzie w poszczególnych ogniwach procesu szkolenia pewne zasady mogą mieć charakter dominujący, jednak z punktu widzenia optymalizacji przebiegu tego procesu nie wydaje się celowe wyróżnianie jednych zasad, a pomijanie innych. Bez znajomości i respektowania wszystkich zasad (przy ich zróżnicowaniu wynikającym z przyjętych celów kształcenia, dobranych treści i obiektywnych uwarunkowań) wysiłki nauczyciela (wykładowcy), zmierzające do zaznajomienia uczniów z określoną wiedzą, do ukształtowania umiejętności, nawyków i postaw, mogą nie przynieść spodziewanych rezultatów.

Pierwsza spośród wymienionych zasad szkolenia - zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie szkolenia odnosi się do wszystkich ogniw procesu dydaktycznego. Wynikają z niej konkretne zadania dla nauczyciela dotyczące rozwijania motywacji uczniów, rozbudzania zainteresowania przedmiotem, wywoływania i rozwijania ciekawości poznawczej, spostrzegawczości, uwagi, wyobraźni, myślenia logicznego oraz uzdolnień twórczych.