Rys.2. Schemat optyczny spektrofluorymetru Hitachi F-7000: XE Lamp - lampa ksenonowa; EX - monochromator wzbudzenia; EM - monochromator emisji; S - kuweta z próbką; F - fotopowielacz; M - lustro; L - soczewka skupiająca
/
/
bardzo małe natężenie promieniowania fluorescencyjnego jako detektor stosowany jest fotopowielacz.
Zasada działania spektrofluorymetru jest następująca: monochromator wzbudzenia wydziela ze źródła promieniowania wiązką o odpowiedniej długości fali i kieruje ja na kuwetę z roztworem badanego związku. Część promieni zostaje pochłonięta, pobudzając związek do fluorescencji, reszta przechodzi przez kuwetę, a następnie pochłaniana jest przez ścianki aparatu. Pobudzony związek fluoryzuje, a promieniowanie emitowane po przejściu przez monochromator emisji trafia do detektora. W układzie detekcyjnym sygnał świetlny zostaje przetworzony na impuls elektryczny, który po odpowiednim wzmocnieniu trafia do układu rejestrującego.
Spektrofluorymetria jest wykorzystywana m.in. do ilościowego oznaczania związków biologicznie czynnych (witaminy, hormony,), środków farmaceutycznych (antybiotyki), substancji zagrażających środowisku (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne WWA, fenole, pestycydy), jonów metali.
Metody fluorescencyjne należą do najbardziej czułych metod analitycznych (można wykryć stężenia rzędu 10'11 g/L). Do głównych zalet, poza wysoką czułością i selektywnością (dzięki monochromatyzacji zarówno światła wzbudzającego jak i emitowanego), należą: możliwość wykrywania związków nietrwałych, szybko rozkładających się w warunkach silnego ogrzewania lub działania wyładowań elektrycznych, możliwość przeprowadzenia analizy substancji nieprzezroczystych pod warunkiem, że są to substancje fluoryzujące. Do wad natomiast należą stosunkowo kosztowna aparatura, konieczność zachowania środków ostrożności z uwagi na stosowanie nadfioletu (ochrona oczu, rąk i skóry od bezpośredniego naświetlenia).