CCF20121111009

TĘTNO (PULSES)

> lr.ż. 110-130

Rytmiczne unoszenie się i opadanie sprężystych ścian tętnic spowodowane wyrzucaniem do dużych tętnic krwi w czasie skurczu komór. Tętno zależne jest od: akcji serca, objętości krwi, ciśnienia krwi, jakości naczyń tętniczych i zastawek serca.

Tętno bada się z reguły nad t. promieniową.

U chorych we wstrząsie, w zatrzymaniu krążenia tętno należy badać nad tętnicami w pobliżu serca: t. szyjną łub t. udową.

Fazv:

>    Skurcz serca - systole

>    Rozkurcz serca - diastole

>    Przerwa Cechy:

Szybkość = Częstotliwość Siła = Napięcie Rytm = Miarowość

SZYBKOŚĆ = CZĘSTOTLIOWŚĆ - liczba uderzeń na minutę

Zależy od:

1. wieku (spadek)

>    noworodek 130-140

p y 2 r. ż.    100-115

> 7 r. ż.    80-90

> 14 r. ż.    80-85

> dorosły    66 - 76

>    starsi około 60

>    Noworodek ok. 120 - 130 uderzeń/min.

>    Niemowlę ok. 80 - 100 uderzeń/min.

>    Nastolatek ok. 75 - 90 uderzeń/min.

>    Dorosły ok. 60 - 80 uderzeń/min.^{1 2 3 4 5}

W-

OGbnól

2

Kirschnick O.: Pielęgniarstwo, Urban & Partner, Wrocław 2001

1

   emocji (wzrost)

2

   wysiłku fizycznego (nawet do 200 uderzeń/min.)

3

   sen (spadek)

4

   pozycja chorego (stojąca/leżąca, różnica 10 uderzeń /min.)

5

   temperatura ciała (wzrost temp. o 1 °C daje wzrost tętna o około 10-20 uderzeń /min.) 36°C - 60 uderzeń /min.

37°C - 80 uderzeń /min.

38°C - 100 uderzeń /min.

39°C - 120 uderzeń /min.

Cechy patologiczne:

A.    TACHYKARDIA (wzrost tętna powyżej 100 lub 120 uderzeń /min.)

>    gorączka

>    choroby z przyspieszoną przemianą materii

>    choroby serca y nerwice

>    krwotoki

>    wstrząs

^ podrażnienie nerwów współczulnych

B.    BRADYKARD1A (spadek tętna poniżej 50 uderzeń /min.)

>    wzrost ciśnienia śródczaszkowego

>    zatrucie pochodzenia wewnętrznego y zatrucie pochodzenia zewnętrznego