WYKtAD?
28.11.13r.
1. Filtracja
- plackowa (w poprzednim wykładzie);
- dynamiczna - dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu przepływu zawiesiny cząsteczki odpowiednio dużych rozmiarów nie przechodzą przez przegrodę filtracyjna, pozostają w gęstwie (nie osadzają się na filtrze);
- objętościowa - przebiega podczas przepływu płyny (gazu) przez przegrodę filtracyjna (typu włóknikowego); stosowana do jałowienia powietrza oraz klaryfikacji zawiesin drobnych;
2. Wirowanie
- np. skala procesu - kilkaset tysięcy litrów - bardzo duże wirówki;
3. Dezintegracja komórek
- cel: zniszczenie struktury osłon komórki oraz wydobycie substancji zawartych w jej wnętrzu;
• warunek: maksymalna ochrona struktury i funkcji składników komórek rozdrobnionych;
- nie prowadzimy, gdy składnikiem jest biomasa;
- ważny czynnik - temperatura;
• dezintegracja komórek:
a) metody mechaniczne:
-w fazie ciekłej (najmniej efektywne):
a) ultradźwięki;
b) ciśnienie;
c) mieszanie;
- w fazie stałej:
a) rozcieranie (młyn kulowy); bjmetody nie mechaniczne:
- odwadnianie (uszkodzenie błon cytoplazmatycznych, a potem błon komórkowych):
a) suszenie powietrzem (najtrudniej, najmniej efektywnie);
b) suszenie próżniowe (gdy izolujemy składniki komórkowe bardzo wrażliwe na temperaturę);
c) rozpuszczalnik (rozpuszczalniki mieszane z woda, np. aceton tworzy proszek acetonowy);
- liza:
a) fizyczna (zamrażanie, odmrażanie);
b) chemiczna (czynniki chemiczne niszczące osłonę);
c) enzymatyczna (najbardziej łagodne, stosuje się odpowiednie roztwory lizozymu);
d) biologiczna (najbardziej łagodne, np. zastosowanie bakteriofagów);
4. Zagęszczanie roztworów:
zagęszczanie termiczne;
- ekstrakcja;
- ultrafiltracja (gdy nie ma możliwości wydobycia w inny sposób białek, wysokie obroty);
- odwrócona osmoza (wbrew gradientowi stężeń, woda kieruje się do wody - nie do roztworu hipertonicznego, wysokim ciśnieniem wymusza się odwrotny przepływ błony);
- permeacja przez membrany ciekle (można wykorzystań membranę ciekłą, która będzie miała określoną średnicę dla danego składnika, o który nam chodzi, np. przy produkcji antybiotyków);
- precypitacja;
5. oczyszczanie substancji biologicznych np. wrażliwych na temperaturę:
■ krystalizacja;
- metody membranowe;
- metoda chromatograficzna (najdroższa);
6. Suszenie
- podstawowa metoda uzyskania stabilnej formy bioproduktu;
- suszenie rozpylowe, próżniowe (pod obniżonym ciśnieniem), liofilizacja (próżniowe suszenie w temp. -78 stopni);
suRpwępw i produktów poch.pdzęnia roślinko lub zwierzęcego.
1. Surowiec/Produkt:
a) skład chemiczny:
- białka;
- tłuszcze;
- węglowodany;
- kwasy organiczne;
- witaminy;
b) czynniki środowiska (gdy się rozmnażają i rosną; gdy są przechowywane drobnoustroje; przechowywanie produktów)
- aktywność wody;
- temperatura;
- tlen;
- wilgotność powietrza;
c) wzajemne oddziaływanie miedzy drobnoustrojami:
- bezpośrednie;
- pośrednie;
2. Surowce pochodzenia roślinnego
- pochodzenie surowca i źródła drobnoustrojów: gleba, powietrze, woda, organizmy żywe odżywiające się roślinami;
- największą ilość stanowią mikroorganizmy glebowe - bakterie przetrwalnikujące Bacillus sp. i Clostridium sp., promieniowce, drożdże, pleśnie;
rośliny okopowe - 10A5 - 10A8 komórek drobnoustroju/gram
2