DSC00003 (4)

6.1.2. Związki chloru

Z tej licznej grupy związków najczęściej w dezynfekcji stosowany jest oksochlocan sodu (podchloryn sodowy - NaOCI). którego aktywność bardzo '.-ramie zalety od stanu równowagi w roztworze pomiędzy HCIO/OCI' Kwas podchloraw} (HCIO) jest 10-20 razy mocniejszym czynnikiem dezynfekcyjnym Ml postać amonowa (OCI) Kwas po zetknięciu z komórkami drobnoustrojów ■jiidnthi zjonizowany den. który denaturuje białka, niszczy struktury błony umiliiisifjrinrj oraz inaktywujc enzymy zawierające grupę -SH. Działa bio-bófczo w stosunku do bakterii, drożdży, grzybów i wirusów. Niszczy również formy przetrwalrukowc niektórych bakterii.

Podchloryny wykazują najsilniejsze działanie bójcie w środowisku kwaśnym przy pH 5.0-6 0. Aktywność podchlorynu ulega obniżeniu w wyniku reakcji chloru z białkiem i jego pochodnymi. Dla skutecznej dezynfekcji stężenie chloru aktywnego w roztworze alkalicznym powinno wynosić od ISO do 200 ppm. natomiast w środowisku kwaśnym już stężenie 80-100 ppm wolnego chloru jest wystarczające do zniszczenia drobnoustrojów.

W przemyśle spożywczym i biotechnologicznym podchloryny znajdują zastosowanie przy dezynfekcji ścian, powierzchni chłodni i komór przecho-walniczych.

lanymi związkami chloru, które znalazły zastosowanie w dezynfekcji, są chloraminy, spośród których najczęściej stosowana jest chloramina T. Chlora-mmy n aj aktywniej działają w środowisku kwaśnym (pff 6.0-6.2). Dobrze rozpuszczają się w wodzie, są trwale w temperaturze pokojowej oraz mało wrażliwe na światło Chloraminy w postaci 0.5-1.0% roztworów stosuje się do dezynfekcji rąk. natomiast przy odkażaniu ścian, sufitów, podłóg czy stołów skuteczne są dopiero ich 5% roztwory.

6.1.3. Jodofory

Są to kompleksowe połączenia jodu z polimerami, biopolimerami lub związkami powierzchni owo-czynnymi spełniającymi rolę nośników. Aktywność p;zcc(wdsobnoustfO)owa jodoforów polega na uwalnianiu jodu, który utlenia grupy sułfhydrylowc oraz na wytwarzaniu kompleksów z białkami błony cyto-plazmatycznej Aktywność jodoforów zależy od stężenia jonów wodorowych. Maksymalną aktywność wykazują w przedziale pil 2.0-4.0. Niekorzystną cechą preparatów jodofocowych jest wyraźne obniżenie aktywności w obecności substancji organicznych Jodofory wyka    .okie spektrum działania, niszczą

komórki wegetatywne bakterii, grzyby i ••»wc. drożdże i wirusy. Dobrą sku-

lec znoić wykazuj* jut przy stężeniach od 12 do 25 ppm aktywnego jodu w roztworach kwaśnych (pH2.S-l.Sy

Za względu aa wywoływanie korozji metali oraz przebarwiani- tworzyw sztucznych zastosowanie jodoforów w przemyśle spożywczym i biotechnologicznym ograniczone jest do dezynfekcji powierzchni me mających kontaktu z żywności*.'

Jodofory wywołuj* odczyny alergiczne oraz poważne zakłócenia w organizmie człowieka. Przyczyniło się to do całkowitego wycofania ich z grupy preparatów dezynfekcyjnych w państwach Unii Europejskiej.

6.1.4. Czwartorzędowe związki amoniowe (QAC)

Należą tu różnorodne preparaty dezynfekcyjne obudowie chemicznej:

X

Podstawnik X' jest zwykłe chlorowcem, a podstawniki od R, do R. są rodakami

organicznymi, z których jeden jest długim łańcuchcm^aUciłowym warunkującym przcciwdrobnousirojowc działanie tych związkót

W preparatach QAC nowej generacji cząsteczki soli zawiera dwa długie łańcuchy węglowodorowe, w których zamiast jednego atomu węgla może być

również atom tlenu łub siarki. Preparaty QAC charakteryzuj* ssę dobrą skutecznością mikrobiologiczną i długotrwałym efektem czystości mikrobiologicznej, niską toksycznością oraz przyjemnym i łagodnym zapachem Jako kationowe związki powierzchniowo czynne obniżają napięcie powierzchniowe, wykazują dobrą zwilżalność powierzchni i powstających osadów, nie powodują korozji dezynfekowanych powierzchni. Ponadto ważną ich cechą jest wysoka trwałość stężonych preparatów, jak również roztworów roboczych

Preparaty QAC charakteryzują się silną zdolnością odkażającą Działają na bakterie gramdodacmc, gramujemne, drożdże, niektóre grzyby strzępkowe i wirusy. Mechanizm ich działania polega na zmianie przepuszczalności ściany i błony komórkowej drobnoustrojów Wykazują szczególnie dobrą skuteczność

bójczą w stosunku do bakterii gnundodalnich. U bakterii gramujemnych mogą powodować indukcję form opornych. Narastanie oporności stwierdzono u pałeczek Pscudomonas oengmosa. KkbsttUa ptttuntoMat, Proitui mirabtlu i &r» rafio marctsceiu.