KMaanaw/flOMMmo
niolnaścią bakterii de bksyntery enzymów hydrolizujących preparaty dezynfekcyjne przy jednoczesnej ich inaktywacji. W ten sposób środki dezynfekcyjne staja się źródłem węgła dla opornego drobnoustroju. Takie zjawisko obserwowano m in. u bakterii Psmdomonas aeniginosa w obecności 10% roztworów preparatów Stcrinol i Laurosept.
Szczególnie niebezpieczna w procesach biotechnologicznych jest:
a) oporność nabyta, ni odziedziczona, ujawniająca się w wyniku naturalnej selekcji i adaptacji podczas ekspozycji szczepów na sublcłalnc stężenia dczyn-fcŁtanlów.
b) oporność nabyta, dziedziczona, będąca efektem mutacji lub pobrania od opornych bakterii fragmentu DNA kodującego cechę oporności nawet na kilka związków; przenoszony materiał genetyczny może być pochodzenia chromosomowego;
c) oporność chrtmosourołna łub cytoplazma tyczna, izw. oporność pozachro-mosomaJru, kodowana przez geny zlokalizowane na plazmidach.
Znana jest ponadto oporność krzyżowa bakterii na preparaty dezynfekcyjne i antybiotyki. Oporność krzyżowa charakteryzuje się całkowitą lub częściową nicwrażliwością drobnoustrojów na grupy preparatów należących do tej samej lub spokrewnionej klasy chemicznej. Takie zjawisko zaobserwowano u palek Pscudomonas aeruginosa opornych na różne preparaty z grupy czwartorzędowych zasad amoniowych. Jeżeli mechanizm oporności jest wynikiem zmniejszonej przepuszczalności osłony zewnętrznej, to u pałeczek gramu-jcanycb oporność krzyżowa może dotyczyć także związków o różnej budowie chemicznej, np. preparatów z grapy czwartorzędowych zasad arnooio-wych i chlorobcksydyny
Oh occay aktywności preparatów dezynfekcyjnych w warunkach laboratoryjnych aowunac są metody zawiesinowe i nośnikowe opracowane przez Państwowy Zakład Higieny. Pozwalają one na podstawie dwóch wartości, ij. MDC (ang Mininui liactcnocrdal Conccnlralion), czyli najmniejszego stężenia bóycrcgo i MIC (ag Manna! Inhibitory Conccntraiion) - najmniejszego stęze-aa h—ojąrego. okrcśhć aktywność bójczą lub statyczną danego preparatu.
W badaniach używane tą 24 godzinne hodowle szczepów łosiowych, któie są dobrane zależnie od przeznaczenia preparatu. Działanie bakteriobójcze preparatu dezynfekcyjnego określa się, stosując szczepy: Stophylococcus aureus, finŚMomr aenpnota, Protem vu(garis. działanie grzybobójcze ustała nę
z zastosowaniem szczepów Candida atblcani i Trtchophyton menlagrophytes.
Natomiast szczepy Badllus subłllU. fjocillus ctms oraz Clastruhum ipor„z* nu wykorzystywane tą do oceny działano sporobójczego środków detynfo: cyjnych.
I®
0.0 7.0
5.0 4.0 3.0
2.0 stężenie preparatu w wodzie |%1
V—' V/
0.8 0,7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 stężenie preparatu
I . w pożywce |%|
9 cm1 pożywki
wzrost drobnoustroju
Rjx V-7. Wyznaczanie wart oda MIC metodą aniesanową
W oclu wyznaczenia działania hamującego preparatu, czyli wartości MIC stosowana jest metoda zawiesinowa. Procedura polega na przygotowaniu szeregu rozcicńczcó badanego preparatu w jałowej wodzie destylowanej. Następnie do probówek zawierających 9 cm1 pożywki wprowadza się 1 cm’ kolejnych rozcieńczał preparatu i odpowiednio rozcieńczoną hodowlę szczepu testowego. Probówki zawierające taką mieszaninę raku boje się przez 72 godziny w temperaturze optymalnej dla badanego szczepu, po czym sprawdza się żywotność ko-