DSC02044

136 ćwiczeniu taoorawryjne z/izyKi

Opisany stan równowagi termopary może się zachwiać, jeżeli jedno że zlącz zostanie podgrzane (rys. 17.3b). Ze wzrostem temperatury zmieniają się warunki równowagi na tym złączu, tzri. równowaga wytworzy się przy innym napięciu kontaktowym (mniejszym lub większym). Włączony w obwód woltomierz będzie wówczas mierzył wartość równą różnicy wartości bezwzględnych napięć kontaktowych powstałych na obu stykach

v, -Ki-tuj    ‘1§§§J:

W ten prosty sposób otrzymaliśmy urządzenie, które zamienia energię cieplną na energię elektryczną; różnica temperatur na złączach wytwarza różnicę potencjałów. Jest ono specyficznym źródłem napięcia. Z tych względów tak uzyskane napięcie nazywamy siłą termoelektryczną (przez analogię do siły elektromotorycznej np. ogniwa).

Jeżeli rezystancja wewnętrzna użytego do pomiaru woltomierza jest wystarczająco duża, to można przyjąć, że jego wskazanie jest równe powstającej w układzie sile termoelektrycznej. Jej wartość zależy od rodzaju stykających się metali oraz od różnicy temperatur złącz. Nie zależy natomiast od długości przewodników oraz od wielkości powierzchni styku metali. Opisane wyżej zjawisko nosi nazwę zjawiska Seebecka i zostało przez niego odkryte w 1821 roku.

Dla niezbyt dużych różnic temperatur pomiędzy złączami (co ma miejsce w niniejszym ćwiczeniu), można przyjąć liniową zależność siły termoelektrycznej od różnicy temperatur:

(172)

Vi^bo(T₂ —T,)