DSCN8878

zać to z wcześniejszym doświadczeniem, dostrzec możliwe zastosowania, zachodzi wówczas zapamiętywanie treściowe (Szewczuk, 1990).

Można uczyć się definicji na pamięć, można też uczyć się zrozumienia jej treści. Uczenie się w różnym stopniu może wykorzystywać proces myślenia. Można uczyć się bezmyślnie, ale i można w sposób głęboko przemyślany, starając się w pełni poznać i zrozumieć to, czego się uczymy.

Zapamiętywanie zmienia swój charakter wraz z rozwojem osobowości człowieka. Jako niemowlę zapamiętujemy tylko to, co wpływa na zaspokojenie naszych bezpośrednich potrzeb. Stopniowo treści zapamiętywane coraz bardziej się komplikują i różnicują. Rozbudowuje się struktura materiału pamięciowego. Trwa to przez całe życie. Od uśmiechu na widok twarzy matki, poprzez wzruszenia dziecięcymi bajkami, aż po najgłębsze wzruszenia estetyczne będące kwintesencją przemyśleń i systemu wartości ukształtowanych w toku życia. Należy pamiętać także, że zapamiętujemy tym lepiej, im w większym stopniu nastawiamy się na zapamiętywanie. Służą temu zainteresowania, służy odpowiednia organizacja procesu uczenia się, a także wielkość motywacji.

Pamięć nasza działa na zasadzie filtru: pewne informacje przepuszcza, inne zatrzymuje i gromadzi. Są to filtry naszych postaw, zainteresowań, przekonań, potrzeb i motywów.

Pamiętanie — zapominanie

Efekt zapamiętywania ujawnia się podczas przypominania. Pomiędzy tymi dwoma fazami procesów pamięciowych engramy przechowywane są w „magazynie” pamięci. Okres ten nazywany pamiętaniem.

Człowiek, nawet po wielu latach nieobecności może rozpoznać miejsce, w którym był już wcześniej. Może przypomnieć sobie wydarzenie, w którym brał udział. Każdy z nas szereg osób, przeżyć czy przedmiotów pamięta praktycznie do końca życia. Zdumiewa nas niejednokrotnie dokładność przypomnienia sobie jakiegoś epizodu sprzed wielu lat. Z drugiej strony jednak trudno sobie nieraz przypomnieć nawet podstawowe informacje, którymi posługiwaliśmy się już wielokrotnie i to w nieodległej przeszłości (np. numer telefonu, nazwisko znajomego). Urzędnik załatwiający klientów często już po krótkim czasie nic pamięta ich twarzy. Zdarzały się też przypadki, że u egzaminatora ten sam student pod różnymi nazwiskami zdawał dwukrotnie egzamin w odstępie kilku godzin i nic został rozpoznany (Szewczuk, 1990).

Trwałość pamiętania zależy od wielu czynników, zarówno tych działających przez długi okres czasu, jak i tych mających krótkotrwały wpływ na pamiętanie.

Przede wszystkim można stwierdzić, że pamiętanie jest tym trwalsze, im większe znaczenie dla pamiętającego mają informacje przechowywane w pamięci. Łatwiej pamiętać to, co nas interesuje lub co jest związane z naszą aktualną dzia-