Jak podano wcześniej możliwości zastosowań ultradźwięków są bierne lub czynne w zależności od parametrów fal i sposobu ich oddziaływania na tkanki. W zastosowaniach biernych (diagnostyka) wykorzystuje się ultradźwięki o dużych częstotliwościach i małych natężeniach dzięki czemu nie wywierają one trwałych wpływów na tkanki, a występujące zaburzenia mają charakter chwilowy. W zastosowaniach czynnych (terapia) wprowadza się do ośrodka falę ultradźwiękową o niższej częstotliwości i odpowiednio dużej energii wskutek czego zachodzą w nim, w zależności od potrzeb trwałe zmiany fizyczne, chemiczne i biologiczne. Innym kryterium podziału może być zakres stosowanych częstotliwości, stąd też ze względu na działanie stosuje się ultradźwięki niskich (do 100kHz) lub wysokich (powyżej 100 kHz) częstotliwości.
,.y
Pierwsze próby zastosowania techniki ultradźwiękowej do obrazowania tkanek głęboko położonych wykorzystujące „cienie” dźwiękowe powstające w wyniku tłumienia przechodzącej przez organizm wiązki ultradźwiękowej, podobnie jak w badaniach rentgenowskich, dawały mało dokładne wyniki praktyczne. Spowodowane to było niewielkimi różnicami przepuszczalności ultradźwięków przez tkanki, a bardzo silnym tłumieniem wiązki. Dopiero zastosowanie metody echa, a następnie komputeryzacja spowodowały gwałtowny rozwój i popularyzację tej metody badań. Obecnie diagnostyka ultradźwiękowa jest wysoce interaktywną procedurą. Im więcej algorytmów się wykorzysta tym więcej można wykryć. Jakość badania silnie zależy od umiejętności operatora i czasu poświęconego na badanie. Zatem znajomość podstaw fizycznych tej metody badań oraz najlepszych algorytmów analizy pozwala na postawienie trafnej diagnozy.
Jak zaznaczono wcześniej w obrazowaniu ultradźwiękowym wykorzystano metodę echa, czyli rejestracji wiązki ultradźwiękowej odbitej od granic tkanek różniących się impedancją akustyczną. Najczęściej, ze względu na ograniczenie efektów termicznych, stosuje się fale ultradźwiękowe w postaci impulsów. Informacja uzyskana za pomocą impulsów ultradźwiękowych penetrujących ciało pacjenta zakodowana jest w czasie ich przejścia, amplitudzie, częstotliwości i fazie. Informacja ta zostaje zdekodowana i w metodzie echa przedstawione na ekranie monitora jako prezentacja typu A, B, M, 3D, 4D lub też w metodzie
8