)
O rodzaju kanału dystrybucji decydują dwa wymiary
■ Długość kanału dystrybucji - liczba w ogniw w łańcuchu dystrybucji produktów lub usług pomiędzy producentem a nabywcą. Wydłużanie długości kanałów dystrybucji pociąga za sobą wzrost ceny produktów w związku doliczeniem prowizji każdego następnego podmiotu, który zaangażuje się w proces dystrybucji
■ Szerokość kanału dystrybucji - gęstość struktury dystrybucji na danym szczeblu, innymi słowy jest to ilość sklepów lub hurtowni na danym poziomie (szczeblu) dystrybucji
■ Dystrybucja to zorientowana na osiąganie zysku działalność obejmująca planowanie, organizację, kontrolę sposobu rozmieszczania produktów na rynku i zaoferowania ich do sprzedaży
■ Kanał dystrybucji to zespół kolejnych ogniw (instytucji lub osób) za pośrednictwem, których dokonuje się przepływ jednego lub większej ilości strumieni związanych z działalnością marketingową
Strumienie rynkowe przepływające w kanałach dystrybucji
■ Informacja rynkowa - zbieranie danych o produktach, istniejących klientach, konkurentach
■ Promocja - opracowanie oraz upowszechnienie perswazyjnej promocji produktów
■ Negocjacje - w wyniku negocjacji cen oraz warunków następuje transfer własności
■ Ponawiania zamówień - powtórne zakupy od producenta
■ Finansowania - nabycie oraz rozdział pieniędzy na finansowanie zapasów * Podejmowania ryzyka - uczestniczenie w ryzyku producenta w przypadku
niesprzedania produktu
■ Fizycznego obrotu - magazynowanie oraz obrót magazynowy
■ Płatności - opłata w gotówce lub za pośrednictwem banków a Transferu własności - z jednej organizacji lub osoby na inne
■ Funkcje przedtransakcyjne - obejmują zbieranie i przekazywanie informacji rynkowych potrzebnych dla planowania i organizowania sprzedaży produktów oraz informacji promocyjnej o ofercie i dostarczanych przez nią korzyściach do potencjalnych nabywców, poszukiwanie i zgłaszanie ofert kupna - sprzedaży, nawiązywanie kontaktów handlowych, negocjowanie warunków transakcji
■ Funkcje transakcyjne - obejmują zawieranie umów kupna - sprzedaży stwarzających podstawy prawne dla przepływu prawa własności do przemieszczanych produktów
■ Funkcje związane z realizacją transakcji (logistyczne) - obejmują obsługę zamówień, transportu, utrzymywania magazynów, przechowywanie zapasów, przerób handlowy, przekształcenie asortymentu produkcyjnego w asortyment handlowy, przekazywanie produktów pośrednikom i ostatecznym nabywcom
■ Funkcje potransakcyjne - obejmują realizację praw nabywców z tytułu rękojmi i gwarancji, świadczenie nabywcom różnorodnych usług instalacyjnych, naprawczych, dostawczych, badania stopnia zadowolenia nabywców z dokonywanych zakupów, oczekiwanych form i standardów obsługi, przyczyn utraty klientów itp.
Bezpośrednie kanały dystrybucji to najkrótsze bezpośrednie powiązanie producenta z finalnym nabywcą
W takim kanale nie występują podmioty pośredniczące. Producent sam, na własny koszt i ryzyko dociera ze swoimi produktami do finalnych odbiorców.
Zalety bezpośrednich kanałów dystrybucji
■ Pełna kontrola producenta nad zbytem wytworzonych produktów
■ Szybki, bezpośredni, niezakłócony, dwukierunkowy przepływ informacji rynkowych » Dostosowanie oferty rynkowej do zmian popytu w obsługiwanym segmencie rynku
■ Skrócenie czasu przepływu produktów od wytwórców do finalnych nabywców
Wady bezpośrednich kanałów dystrybucji
■ Ograniczenie zakresu penetracji rynku do przepustowości posiadanej sieci dystrybucji
■ Konieczność ponoszenia wszystkich kosztów dystrybucji i pełnego ryzyka sprzedaży
■ Konkurencyjność nakładów czynionych w sferze produkcji i dystrybucji
■ Rozbudowa struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa
■ Utrudniony dostęp do indywidualnych nabywców artykułów konsumpcyjnych i innych
■ Bezpośrednie, pośrednie
4'd*cł»<v* lej
■ Krótkie, długie
■ Wąskie, szerokie
n Transakcyjne, rzeczowe
■ Konwencjonalne, zintegrowane pionowo (administrowane, kontraktowe, korporacyjne)
■ Podstawowe, pomocnicze
\
Pośredni kanał dystrybucji składa się z producenta, pośrednika(ów) i finalnych nabywców. Pośrednikiem w kanale dystrybucji jest osoba fizyczna lub prawna przejmująca prawo własności do produktu w drodze od producenta do finalnego nabywcy albo pomagająca w przekazywaniu tego prawa
Zalety pośrednich kanałów dystrybucji
■ Zwiększenie możliwości penetracji rynku i potencjalną sprzedaż produktu
■ Ułatwienie ekspansji producenta na nowe, dotychczasowe nie obsługiwane rynki
■ Redukcja ogólnej liczby transakcji producentów z ostatecznymi nabywcami, co znacznie obniża koszty dystrybucji
■ Zmniejszenie ryzyka producenta o jego część poniesioną na pośrednika
Wady pośrednich kanałów dystrybucji
« Częściowa lub całkowita utrata bezpośredniej kontroli nad wyborem dokonywanym przez nabywców finalnych, cenami, promocją produktu
■ Wydłużony okres płatności za produkty, co oznacza kredytowanie sprzedaży pośrednika
■ Możliwość powstania konfliktów w kanale
Porównanie cech bezpośrednich i.pośrednich kanałów dystrybucji
Cecha |
Kanały dystrybucji | |
Bezpośrednie |
Pośrednie | |
Kontrola nad kanałem |
pełna producenta |
podzielona między uczestników |
Strategie dystrybucji |
producenta |
pośredników |
Koszty producenta |
wysokie |
niskie |
Przepływ płatności |
szybki |
dłuższy |
Sztywność reguł |
mała |
duża |
Produkt |
możliwe uwzględnienie specjalistycznych Życzeń nab. |
standardowy |
Asortyment |
wąski, własny |
szeroki, złożony z produktów wielu producentów |
Cena |
negocjowana z klientem |
zależna od strategii dystrybutora |
Sprzężenie zwrotne Informacji |
duże |
małe |
Promocja 1 motywacja |
skierowana do nabywców finał. |
skierowana do pośredników |
Reklama |
„pcha" zbyt |
„ciągnie" zbyt |
Kanały transakcyjne - tworzą uczestnicy zawierający transakcje kupna -sprzedaży lub pomagający w ich zawarciu
Kanały rzeczowe - tworzą podmioty wykonujące czynności związane
fizycznym przemieszczaniem się produktów na ich drodze od producenta do finalnego nabywcy. W bardziej szczegółowych analizach wyróżnia się niekiedy zbiory podmiotów tworzących kanały negocjacji, kanały przepływu praw własności, kanały fizycznego przepływu produktów, kanały przepływu gotówki
Kanały wąskie - na poszczególnych szczeblach kanału występuje niewielka liczba pośredników
Kanały szerokie - produkty są oferowane do sprzedaży przez dużą, niekiedy możliwie największą liczbę pośredników działających na odpowiednim szczeblu kanału. O szerokości kanału dystrybucji przesądza przyjęta przez firmę strategia intensywnej, selektywnej lub ekskluzywnej dystrybucji.
W kanałach pionowo zintegrowanych (wertykalnych) działalność firm występujących w różnych szczeblach kanału jest koordynowana i kontrolowana przez jedną z nich.
O pionowej strukturze kanałów dystrybucji przesądzają głównie: a Czynniki rynkowe a Cechy i właściwości produktów ■ Pozycja i możliwości finansowe producenta a Czynniki organizacyjno - prawne
U-i
O poziomej strukturze kanałów dystrybucji (szerokości) decyduje strategia przedsiębiorstwa odnośnie intensywności rozmieszczenia na rynku określonych produktów.
Stopień intensywności dystrybucji determinują:
■ Wymagania nabywców co do fizycznej dostępności określonych produktów i warunków ich zakupu
■ Rodzaj produktów i częstotliwość ich zakupu
■ Gęstość sieci dystrybucyjnej na danym rynku i możliwości jej zaangażowania w danym kanale dystrybucji
Ze względu na zróżnicowany stopień intensywności dystrybucji można wyróżnić:
■ Dystrybucję intensywną
■ Dystrybucję selektywną
■ Dystrybucję ekskluzywną
Kanały dystrybucji można podzielić na 3 podstawowe grupy wykorzystywane w dystrybucji:
■ Dóbr konsumpcyjnych
■ Dóbr przemysłowych
■ Sprzedaży usług
Elementy charakterystyki |
Dystrybucja wyłączna |
Dystrybucja selektywna |
Dystrybucja Intensywna |
Cele |
Prestiżowy wizerunek, kontrola nad kanałem, stabilności cen |
Wizerunek solidnej firmy, określony stopień kontroli kanału, wysoka sprzedaż i zysk |
Szeroka dostępność, duże rozmiary sprzedaży i zysku |
Pośrednicy |
Mała liczba placówek o prestiżowej reputacji |
Umiarkowana liczba firm o solidnej reputacji |
Duża liczba różnych typów firm i placówek |
Klienci |
Ograniczona liczba zamożnych lider wyznaczających nowe trendy, gotowych docierać do odległych miejsc sprzedaży |
Umiarkowana liczba wrażliwych na markę klientów gotowych znosić pewne uciążliwości związane z dojazdem do sklepów |
Duża liczba klientów ceniących wygodę |
Ukierunkowanie marketingu |
Sprzedaż osobista, przyjemne warunki zakupu, wysoki standard obsługi |
Intensywna promocja, wygodne warunki zakupu, wysoki poziom usług |
Masowa reklama, dogodna lokalizacja, ciągłość zaopatrzenia |
Typowe zastosowania |
Prestiżowe samochody, indywidualnie projektowana odzież, biżuteria, złożone produkty inwestycyjne |
Meble, sprzęt gospodarstwa domowego, RTV, komputery, AGD, itd. |
Żywność, chemia gospodarcza, materiały biurowe, itd. |
Dobra konsumpcyjne
Producent ' ► Konsument
Producent ► Detalista “► Konsument
Producent -► Hurtownik-►Detalista —►Konsument
Producent -► Agent ►Hurtovvnik->Detalista —►Konsument
U
Dobra przemysłowe
► N abywca Instytucj onalny +■ N abywca Instytucj onalny
—abywca Instytucj onalny
Pro duc ent —--
Producent-► Agent
Producent Dystrybutor ^Agent
W procesie tworzenia wartości dla klientów uczestnicy kanałów dystrybucji wchodzą w relacje wzajemności. Wyniki dostawców zależą od zachowań zakupowych nabywców i odwrotnie; postępowanie dostawców wpływa na sytuację i wyniki nabywców i produktów.
Sukces całego kanału zależy od sumy korzyści oferowanych finalnym nabywcom w postaci jakości produktów, jakości usług, poziomu cen
W kanałach dystrybucji można wyróżnić dwa typy powiązań:
■ Powiązania kooperacyjne - polegające na dobrowolnym, umownym (kontraktowym) ustaleniu wspólnych celów i zakresu wspólnie wykonywanych działań przy zachowaniu ekonomicznej i prawnej samodzielności partnerów tworzących układ kooperacyjny
■ Powiązania koncentracyjne - polegające na scalaniu (integracji) funkcji, zasobów i struktur organizacyjnych przedsiębiorstw uczestniczących w transferze produktów i tworzeniu ośrodków decyzyjnych zarządzających zintegrowanymi funkcjami lub całością współdziałających przedsiębiorstw. Poszczególne przedsiębiorstwa zachowują odrębność prawną i ekonomiczną, choć niekiedy zanikają formalne przejawy ich odrębności (wspólna marka, standaryzacja oferty)
Ushi gi | ||
Usługodawca — |
-► U sług o b io rc a | |
Usługodawca - |
-»► Agent |
-fi*. Usługobiorca |
Usługodawca |
► Franchisobiorca |
^ Usługobiorca |
Kryteria podziału |
Rodzaje integracji |
Rodzaje uczestników |
a pozioma (obejmuje uczestników działających na tym samym szczeblu kanału) a pionowa (obejmuje uczestników działających na kolejnych szczeblach kanału) |
Forma zaangażowania kapitału uczestników |
a bezkapitałowa (dotyczy realizacji określonych funkcji) a kapitałowa (opiera się na wnoszeniu kapitału) |
Podstawa współdziałania |
a niesformalizowana (bezumowna; partnerzy przestają być anonimowi, leoz oprócz umowy kupna - sprzedaży nie zawierają innych umów o współpracy) a sformalizowana (oparta na umowie regulującej prawa i obowiązki współpracujących firm) |
Zakres współdziałania |
a funkcjonalna ( bez zmian strukturze organizacyjnej firmy) a strukturalna (tworzenie nowych struktur organizacyjnych firmy) a kooperacyjna (bez utraty samodzielności ekonomicznej i prawnej firmy) a korporacyjna (podporządkowanie całokształtu działalności połączonych przedsiębiorstw jednemu kierownictwu) |
Czas trwania |
a okazjonalna (krótkotrwała) a względnie trwała (strategiczna) |
Konflikt w kanale dystrybucji oznacza sytuację, w której jeden z uczestników uznaje, że zachowanie drugiego, współdziałającego z nim podmiotu przeszkadza lub uniemożliwia mu osiągnięcie zamierzonych celów
Sklepowi sprzedawcy detaliczni (sklepy specjalistyczne, sklepy z artykułami codziennego użytku, sklepy powszechne masowej sprzedaży, domy towarowe, supermarkety, super sklepy, sklepy uniwersalne, hipermarkety, sklepy dyskontowe , sklepy off-price, salony katalogowe)
Nie sklepowi sprzedawcy detaliczni (sprzedaż bezpośrednia, handel wysyłkowy, sprzedaż z automatów)
Organizacje sprzedawców detalicznych (sieć sklepów, kooperatywy i sieci sklepów niezależnych, spółdzielnie konsumentów, organizacje franchisingowe, konglomeraty handlowe)
Do najczęstszych konfliktów w kanałach dystrybucji możemy zaliczyć:
■ Konflikt poziomy, który występuje między firmami będącymi na tym samym szczeblu dystrybucji (dom towarowy i supermarket)
■ Konflikt pionowy, który występuje jeszcze powszechniej -między różnymi szczeblami w obrębie tego samego kanału dystrybucji (producent i hurtownik, producent i detalista bądź hurtownik i detalista)
■ Konflikt wielokanałowy występujący pomiędzy kanałami dystrybucji stworzonymi przez firmę w celu dystrybucji tego samego produktu. Wraz z wykorzystaniem Internetu jako nowego kanał dystrybucji liczba konfliktów w tym wymiarze radykalnie wzrosła
Dziękuję Państwu za uwagę
Polecam miłą lekturę do poduszki