dzwignia

REGUŁA DŹWIGNI

REGUŁA DŹWIGNI

a]    b)

TEMPERATURA, T

	B Q	A
b		^al

STĘŻENIE, c

Rysunek 3.63

Schematyczne przedstawienie reguł}' dźwigni; a) fragment wykresu równowagi, b) reguła dźwigni

Stosunek udziału obu faz mieszaniny a + P, przy danym stężeniu składników c i stężeniu składników w poszczególnych fazach odpowiednio c_a i c^ dla każdej temperatury T z zakresu dwufazowego od T, do T₂ określa reguła dźwigni, zwana też regułą odcinków. Zgodnie z tą regułą w punkcie Q obszaru równowagi faz a i p (rys. 3.63a) stosunek udziału a fazy a do udziału b fazy P zależy od warunków równowagi wynikających z położenia punktu Q, i równa się stosunkowi odcinków QD do QA (rys. 3.63b):

o ₌ QB b QA '

(3.25)

Stosunek udziałów masowych faz pozostających w równowadze jest równy odwrotności stosunku odchyleń składów tych faz od średniego nominalnego składu stopu. Schematycznie i poglądowo regułę tę można przedstawić za pomocą dźwigni dwustronnej pozostającej w równowadze, podpartej w punkcie Q (rys. 3.63b). Długości ramion dźwigni są proporcjonalne do długości odcinków QA i QB, obciążenia zaś do udziałów faz - odpowiednio b i a. Ponieważ:

a + b = 1,

bcę + ac_a = c,

(3.26)

zatem udział poszczególnych faz wynosi:

a =

^c«-^c»

b =

^C«"^CP

(3.26a)