5399619343

Wstęp

cie owej tytułowej regulacyjnej teorii temperamentu (RTT) - który przedstawia zarówno teoretyczne źródła swej teorii (a jednym z nich jest teoria czynności Tomaszewskiego), jak też kilka najnowszych badań prowadzonych w jej ramach.

Adam Frączek w rozdziale O naturze i formowaniu się psychologicznej regulacji agresji interpersonalnej zajmuje się mechanizmami czynności agresywnych wychodząc od podstawowych przejawów zachowań agresywnych u małych dzieci. Agresja interpersonalna może pojawiać się jako efekt sytuacyjnego pobudzenia emocjonalnego (agresja reaktywno-emocjonalna), podejmowania i realizacji zadań i ról życiowych (agresja zadaniowo-instrumentalna), immanentnej potrzeby agresji (agresja sadystyczna), realizacji norm i wartości (agresja normatywno-ideowa).

W rozdziale O motywacyjnych regulatorach altruistycznego pomagania. Na przykładzie osób, które ratowały Żydów w czasie hitlerowskiej okupacji Janusz Reykowski szuka genezy tego typu motywacji i skupia się na jej szczególnym warunku, jakim jest sposób konstruowania moralnej wspólnoty i jej zakresu. Na tym tle wyróżnia trzy kategorie motywacji altruistycznej: allocentryczną, normo-centryczną i aksjologiczną. Nawiązując do referencyjnej koncepcji czynności pomagania, którą sformułował w latach 90.¹ Tadeusz Tomaszewski, zakłada, że także inne czynniki -jak możliwości realizacji tego typu działań oraz pewne zdolności umysłowe - odgrywają istotną rolę.

Zwrotne informacje o wyniku czynności to tytuł rozdziału Wiesława Łukaszewskiego, który, inspirowany w swoich badaniach teorią czynności, zajął się funkcją zadań, czyli formami prezentacji wyników, jakie mają zostać osiągnięte. W oparciu

0    pewne założenia teoretyczne ustalił kryteria podziału zadań (wyodrębnił na tej podstawie zadania własne i obce, narzucone, a każdą z tych dwu kategorii podzielił na zadania ze zwrotną informacją o cechach wyniku i zadania bez takiej informacji). Następnie przedstawił wyniki tak własnych, jak i znanych z literatury badań

1    koncepcji teoretycznych dotyczących wydzielonych kategorii zadań.

Stanisław Mika w rozdziale zatytułowanym Kilka refleksji na temat potrzeby władzy, wychodząc od Murrayowskiej listy dwudziestu potrzeb i zawężając ją za Davidem Winterem do trzech podstawowych: władzy, afiliacji i osiągnięć, zajął się przede wszystkim tytułową potrzebą władzy. Przedstawił główne dylematy definicyjne z nią związane, jej relacje do innych potrzeb, jak też reprezentatywne badania z tego zakresu. Ważnym wkładem autora jest - omówiona tu - seria kierowanych przez niego badań, w których szczegółowo analizowano różne aspekty przejawiania się potrzeby władzy w różnych grupach badanych.

Krystyna Skarżyńska i Urszula Jakubowska w rozdziale pt. Przekonania i zachowania polityczne w świetle teorii czynności także nawiązują - referując swoje badania nad postawami polityków - do podstawowych motywów aktywności ludzkiej skierowanej na określony cel. Autorki analizują odpowiedzi młodych polityków na pytania ustrukturalizowanego wywiadu. Wyniki wskazują na złożoną grę

1

Dalej w całym tekście lata ,,-dzieste” czy „-dziesiąte” (oznaczone na końcu kropką) będą się zawsze odnosiły do odpowiednich lat XX wieku.    9