egz filozofia (9)

,utm v 04 tym. co nieograniczone, jest warunkiem poznawalności; gatunkowi liczby i zakorzeniona w jej naturze jest prawda", lyolme rzecz biorąc ten matematyczny, uporządkowany schemat myśli . ^c H ickiei może Stanowic najlepszy przykład .ducha helleńskiego", czego omwtdzeniem byda liczne nawiązania do tej szkoły czynione przez wybit-uh inv>lKieh starożytności.

4. Ksenofanes z Kolofonu

k.vciK>t*nes ł Kolofonu przez wielu myślicieli, począwszy od Heraklita i Ary-łtoteksa, nie był poważnie traktowany jako filozof. Opinia ta - współcześnie i.ię>to podtrzymywana - nie tylko jest krzywdząca, ale także szkodliwa, ponieważ nic uwzględnia istotnego wkładu tego myśliciela w rozwój greckiej myśli.

ksenofanes przede wszystkim krytykuje wyobrażenia bogów (podawane głównie przez Homera i Hezjoda) jako przejaw antropomorfizmu i relatywizmu. rudzie przypisują bogom oszustwa, cudzołóstwo, kradzież, wyobrażają uh sobie na swój obraz (przykład Traków i Etiopów), wreszcie sądzą, że bogowie się rodzą i mają ich mowę i stroje; w ięcej nawet. Ksenotanes sugeruje, ze taki rodzaj obrazowania bóstw nic jest charakterystyczny tyłko dla człowieka. ale gdyby korne i woły potrafiły malować, toby przedstawiały bogów na swoje podobieństwo. Ludzkie wyobrażenia bogów bazują zatem na tym, co jest bezpośrednio dane człowiekowi w oglądzie, w szczególności opierają >tę na oglądzie samych siebie. Ksenofanes nie stwierdza, że te ludzkie wyobrażenia są błędne, czy też fałszywe, lecz że po prostu ludzie myślą w ten sposób. Opierają się na autorytetach Homera i Hezjoda. a także odwołują się do tego. co im najbliższe, czyli do oglądu samych siebie i rzeczywistości bezpośrednio danej w oglądzie. W opozycji do tych wyobrażeń odnaleźć można u myśliciela z Kolofonu takie fragmenty, które sugerują jakąś postać pozytywnej (konstruktywnej) teologii. Z nich wyłania się obraz jednego boga. mcporus/ająccgo się. który umysłem wstrząsa wszystkim i „cały widzi, cały myśli i cały słyszy" Na szczególną uwagę zasługuje ten fragment, który wyraźnie kontrastuje tę koncepcję boga z wyobrażeniami ludzi, leden bógjcst -i ninppilifbny-do śmiertelnych a ni.ciałem* ani myślą.

Oytt badaczy deklaratywnie stwierdza, że jest to oryginalna i pozytywna koncepcja jednego bóstwa, a sam Ksenofanes jest przede wszystkim orygi