* Fottorn d putortm - smród i zgniliznę.
* Pulredinem in (Winu habenl - zgniliznę mają zn przysmak.
*/n lisctrim lalikulis pullulanl - mnożą się w kryjówkach wnętr^.
11 In pulri casco - W zgniłym serze.
*■’ 1'emiicu/i, lumtrici, ascarides - robaki, glisty, larwy. aEx pulri- it zgniłego.
"Mmalcula - zwierzątko.
45 „Komu może się wydawać niedorzeczne, że w ciałach ludzkich z podoba go powodu coś takiego się rodzi?”.
* nZ flegmistej, gęstej i surowej materii wszelkie robaki i glisty biorą po^. tek". I. R Lotichii. op. cit., s. 30.
Mille morkom genem - rodzajów chorób.
“ Jako miejscowy m okładem zw ilżającym”. I. P> Lotichii, op. cii,, s. 16.
49 „Tak jak i dziś pospolici szarlatani i skatofagoi [gr.: żywiący się ekskrenien. lami] mają w zwyczaju używać odchodów krowich, świńskich, końskich, kozich, kurzych i gęsich”, Ibidem.
* „Niektóre wiejskie kobiety dodają do sera kolendrę, kminek lub tymianek i tego rodzaju ziół”. Ibidem, $. 15-16.
Sl „Fetor, smród, nieznośny odór, zgniły odór”. Ibidem. a „Zgniłe, najpodlejsze, przeklęte pożywienie". Ibidem.
55 „Smak ciała można zwykle poznać po zapachu”. Ibidem, s. 20.
M „Zapach nie jest bowiem niczym innym jak emanacją smaku”. Ibidem.
K Jednak zapach daje się oddzielić od smaku, tak że zapach może być lam, gdzie smaku nie ma. Tak więc argument działa w obie strony. Bo jeśli mile zapachy zawsze pomagają umysłowi, wzmacniają pamięć i popraw iają oddech, nieprzyjemne wywierają skutek przeciwny". Ibidem. Kursywa w tekście Lo-tichiusa
56 Ibidem, s. 33.
K „Podłe, barbarzyńskie, i cuchnące odpady”. Ibidem. a Ibidem, s. 32.
* „Nie używają prawie innego pożywienia niż tego". Ibidem, s. 25,
M Instabilitas - niestałość.
61M. Bisaccioui, Delie commotioni de' lillani sriseri, [w:] idem, Histona delle guerre doili di ęuesti uitimi rempi, Ercdi Storti, Venezia 1664, s.427.
a Morę scitico - scytyjskim zwyczajem.
** Scythica solitudo — scytyjskie odludzie. llippocrafis Coi, Liber de tiere. tujuis et locis, [w:] idem. Opera, quihus addidimus Commeniaria form. Mti-Hnelli, apud Io. Petrum loanninium, Vinccnlie 1610, c. 38r.
61 powodu ciągłej bezczynności'*. Ibidem. tó „Słabość i oziębłość”. Ibidem.
“ •*lc’b mężczyźni, zanim staną się zdolni dosiadać koni i jeździć na nich. przez większość czasu przesiadują na wozach i rzadko z nich schodzą, aby pospacerować, z powodu tułaczki i ciągłych wędrówek”. Ibidem.
6? „Słabość i oziębłość”. Ibidem.
»*Ich natura jest płodna, podczas gdy mężczyźni są wcale nieskłonni do obcowania z kobietami, a to z powodu zbytniej płynności ciała, słabości brzucha i oziębłości: przyczyny te zniechęcają mężczyzn do spółkowania. Dochodzi do tego znużenie ciągłą jazdą konną, które czyni ich niezdolnymi do tego”. Ibidem.
Luna res purgationes — menstruacje.
70 „Grube, o oziębłym i miękkim brzuchu”. Ibidem.
RMippacem — ser z kobylego mleka.
Caseits cąuinus — ser z kobylego mleka.
’ n Le pi u belle pagine di Francesco Redi, wybór R Giacosy, Garzanti. Milano 1940, s. 230.
V 4 Zob. znakomitą pracę F. Curdiniego. Alle radici deiia cataUeria medievale, „La Nuova Italia”, Fi ren ze 1981, s. 71 i passim.
75 Deliramenta — majuki.
70 Dzieje Szkocji.
Vinum album — białe wino.
7H Spiritus ardens — palący alkohol.
79 Marco Polo, Opisanie świata, przel. A. L. Czerny, PIW, Warszawa 1954. s. 193.
80 John Mandevillc, Viaggi overo trattato delle cose pi u meraeigliose e piik notabilt che si trotrano a/ mondo, w opracowaniu K. Barisonego. 11 Saggiatore. Milano 1982. s. 169.
81 „Do mleka kobylego zmieszanego z krowim dodają mąkę jaglaną oraz ziarna jęczmienia, następnie tę mieszankę wlewają do beczki, w której wcześniej przędli>w \ w ano wino, aby tam płyn mógł sfermentować, a po fermentacji destylować”. Nicolaus Oseretskowsky, De spiritu ardente er lacie bubulo. Quod consensu gratiosae Facultatis medicae pro licentia grmłum. honores et