IMGP2346

298    4

za prawdy dnu ledzionc" | Sułek. 2010). Odpowiedzialność naukowa zgodnie / definicją autora O a\o6łi*\xvrim h nauk społecznych ..polega na gotowości do pełnego zdania sprawy, dlaczego się takie /danie wypowiedziało i dlac/cgo >ię ie wypowiedziało w i.tki właśnie sposób" [2001: IX7| Sądy wartościujące mogą być prezentowane, ale z za/naezeniem. jakiej grupy odniesienia dotyczą.

Ir/eci postulat wymaga „bc/względncj gotowości" do zaprezentowania ..na adame' Jowodow potwierdzających głoszone tezy. Jak wcześniej pokazano, pole medialne rozm Mg od pola akademickiego, reguły gry są inne. Zatem zasady medialnego występu różnią 'tę ‘*1 naukowego wykładu. W mediach nic chodzi o ujawnienie danych, zapisów bibliograficznych na potwierdzenie każdej z wymienionych tez na wzór zasad, jakie obowiązują w polu akademickim, ale icdyme o gotowość do ich przedstawienia w razie potrzeby. „Odpowiedzialność naukowj wymaga, by eały proces badawczy odbywał się w pełnym świetle, tak aby kuzdei osobie kompetentnej umożliwić jego kontrolę, jeżeli to jest technicznie możliwe, albo przynajmniej udostępnić ocenę procesu badań na podstawie rzeczowej relacji autora" |Ossowski. 2001: IXX).

Ostatni, czwarty postulat dotyczy języka socjologicznych interwencji i medialnych komentarzy. Zgodnie z rozumieniem Ossowskiego język nauki to ..język treści pojęciowych" (2001. 1X9). Zatem z założenia dominuje w nim komunikacyjna funkcja opisowa la nic impresyjna t ekspresyjna '). Dlatego też socjolog winien dbać o stosowanie języka właściwego socjologu: .Język wypowiedzi socjologicznych powinien zawierać swoiste pojęcia socjologii, a nie tylko pojęcia wzięte z debaty publicznej. Socjologowie, którzy nic mówią językiem socjologu. w ogóle mc wchodzą w swoją specyficzną rolę socjologa" (Sułek. 201 OJ. Potwierdza to również Marek Ziółkowski [2012: 349-350). Ale należy pamiętać o pewnej trudności, na którą wskazywał Ossowski, a mianowicie szerokim polu badawczym dyscypliny wchodzącym w wymiar codzienności i publicystyki. Jak tłumaczył cytowany autor.język socjologii rozciąga się na wszystkie niemal dziedziny życia społecznego”, a „problematyka socjologii dotyczy spraw, które są przedmiotem stałych dyskusji w życiu codziennym i publicystyce" (Ossowski. 2001: 193). Zatem to właśnie sprawia, że terminy socjologiczne są obciążone konotacjami z języka codziennego, różnic pojmowane i definiowane w zależności od tradycji filozoficznej.

Autorka przytacza ocenę realizacji powyższych czterech postulatów przez „socjologów, którzy wypow iadają się w mediach, a zwłaszcza przez socjologów medialnych, dia których media są żywiołem", sformułowaną przez Antoniego Sułka (2010) l./upcłniają przykładami i komentuje.

Zdaniem Ossowskiego funkcja ekspresyjna dominuje w języku poezji i mistyki Funkcja impresyjna w nauce dochodzi do głosu, gdy formułujemy wskaźniki i normy. ..Przykładem stosowania jc/yka nauki w celach impresyjnych jest każdy ścisły regulamin” (2001: IH9).

W przypadku polskich socjologów postulat dotyczący odpowiedzialności za słowo nic jest realizowany, /daniem Sułka ..poglądy wypowiadane prze/ socjologów w mediach bywam zbyt stanowcze jak na ich dowody" |2<>I0| Profesor tłumaczy to presją czasu w przypadku występów w telewizji czy radiu (komentarze socjologiczne najczęściej maja formę ..setek") czy jak to nazywa ..swoistą licentia [poetka)" w przypadku prasy Druga przyczyną stanowczości prezentowanych poglądów są nieskrywane emocje ..(. » Pasje społeczne i namiętności polityczne socjologów medialnych są /byt łatwo widoczne w ich wypowiedziach, zwłaszcza na tematy bieżące" (Sułek. 201Oj lo z kolei odsłania następną przyczynę braku odpowiedzialności za słowo stronniczość uczonego. który nie ujawnia swoich sympatii czy wręcz afiliacji . Niektórzy z socjologów medialnych powinni ujawniać swe związki z siłami i instytucjami politycznymi. Niezorientowana publiczność bierze wypowiedzi profesora za wypowiedzi naukowe, a to tylko propaganda (. .). Uczony powinien tez jasno zdefiniować rolę, w której występuje: rola akademicka czy publicystyczna, komentatora prasowego? (...) Zdarza się też. że socjolog wprawdzie otwarcie nazywa się publicystą, ale jest dyskretny, gdy chodzi o jego powiązania polityczne (Sułek. 2010].

Wymienione powyżej role odnoszą się do funkcjonowania w różnych polach naukowym, akademickim, politycznym, d/ienntkarskim. medialnym Każde z pól wymaga wykształcenia odpowiedniego habitusu. którego jednym z elementów jest odpowiedni, adekwatny język. Niebezpieczną praktyką, właśnie z powodów, o których pisze Sułek, jest działalność dziennikarska Nic chodzi o rolę felietonisty-komentatora, bo tę wielu socjologów odgry wa bardziej lub mniej regularnie. Felietony regularnie piszą min. Jadwiga Staniszkis i Lena Kolarska-Bobińska (dla Wirtualnej Polski) czy Magdalena Środa tdla „Gazety Wyborczej"). Autorka uważa, że pisanie felietonów może byc skuteczną droga do mediatyzowania problemów społecznych. Co więcej, może spełniać funkcje edukacyjne. popularyzatorskie dyscypliny (np. blog Szlendaka „W s/yslkożcrca" na polityka.pl).

Zagrożenie czy ryzyko dla integralności zawodowej roli autorka dostrzega w innych formach dziennikarskiej aktywności, na przy kład kiedy to intelektualista wciela się w rolę dziennikarza toul court. przeprowadzając wywiad. Dobrą tego ilustracją może być wywiad zatytułowany Kompletne zauroczenie, przeprowadzony przez Magdalenę Środę z politykiem Januszem Palikotcm i jego żoną Moniką, dla jednego z kolorowych pism (z segmentu press people)

^,w Wywiad profesor Magdaleny Środy z Moniką i Januszem Palikotann. Kompletne zaurocze-nie. „Gala" 31 10 2011. http www gala pl no cachc gwiazdy wywiady zobacz, siowpointer 2 -•rtykul/monika-i-janusz-pahkotowic-komplctne-zauroczcnie html. dostęp 5 11 2012