IMG 79

180 4. Anilin imntcilm Caftó ogólni 1

flonej objętości cieczy (podanej na środkowej szerokiej części). Pipeiy w laboratorium analitycznym mają pojemności 1, 2. 5. 10, 20, 25, 50 i 100 mL

Pipety z podziałką (rys. 35b) służą do odmierzania roztworów w małych, różnych ilościach. Pipety tego typu mają zwykle pojemności I. 2,5. 10 mL.

Do odmierzania bardzo małych objętości roztworów (1-5000 pL) używa się mikro-pipet Eppendorfa (rys. 35c).

Kolby miarowe wraz z pipetami służą do dokładnego odmierzania określonej objętości badanego roztworu. Do odmierzania przybliżonych objętości cieczy służą cylindry miarowe. Naczynia te mają pojemności od 10 mL do 2 L (rys. 36).

Błurety służą do dokładnego dozowania roztworów mianowanych podczas miareczkowania. Są to rurki dość wąskie, o jednakowym przekroju, zwężone u dołu i zakończone szlifowanym kurkiem (rys. 37a). Kurki biuret smaruje się cienką warstewką wazeliny lub specjalnego smaru do kurków. W analizie miareczkowej najczęściej stosuje się biurety o pojemności 50 mL z działkami co 0.1 mL. Całe mililitry są zaznaczone na biurt* cie wyraźniejszymi kreskami i odpowiednimi liczbami. Rzadziej znajdują zastosowanie biurety o pojemnościach 25, 75 i 100 mL. Do miareczkowania małymi objętościami roztworu mianowanego (np. w metodzie miareczkowania spektrofotometrycznego) stosuje się półmikrobiurety o pojemnościach 2.5 lub 10 mL. Półmikrobiurety są wykonane z cienkich rurek i pozwalają odmierzać dokładnie objętości cieczy rzędu 0.01 mL.

Rys. 37. Biurcu zakończona szlifowanym kurkiem (a) i zamknięcie biurety ntlsą perełką (b)

Do dozowania roztworów alkalicznych stosuje się biurety zakończone rurką gumową zamykaną ściskaczem lub perełką szklaną umieszczoną wewnątrz gumowej rurki. Ściskając lekko palcami rurkę gumową w miejscu, gdzie znajduje się perełka, wytwarza się szczelinę między perełką i ścianką rurki. Przez tę szczelinę wypływa ciecz z biurety (rys. 37b). Zamiast zamknięcia rurką gumową można stosować też kurki z teflonu, tworzywa odpornego na działanie roztworów alkalicznych. Wyłoi każdej biurety powinien być wyciągnięty w cienką mrkę. aby pod koniec miareczkowania można było dozować roztwór małymi kroplami.

Najczęściej stosowane w laboratoriach roztwory mianowane przechowuje się w specjalnych zestawach, złożonych z butli o pojemności 5-10 L i biurety z urządzeniem do automatycznego jej napełniania i nastawiania poziomu zerowego (rys. 38). Zwykle butla

Rys. 38. Stały zesmw do miareczkowania i aulo- Rys. 39. Przenośny zestaw do miareczkowania z nu* ontycznym nastawianiem poziomu zerowego    tematycznym nastawianiem poziomu zerowego

jest połączona z dwiema płuczkami. Pierwsza z nich. połączona bezpośrednio z butlą napełnioną roztworem mianowanym, zawiera ten sam roztwór co buda. druga zawiera 2 M roztwór NaOH. który chroni przed dostawaniem się dwutlenku węgla do butli. Zestawy do miareczkowania umieszcza się na stałe obok siebie w specjalnych stacjach do miareczkowania. Typowy zestaw może składać sie z roztworów: I M kwasu solnego, 0.2 M kwasu solnego. I M roztworu wodorotlenku sodu. 0.2 M roztworu wodorotlenku sodu. 0.1 M roztworu tiosiarczanu sodu. 0,02 M roztworu nadmanganianu potasu i 0,01 M roztworu EDTA.

Na rysunku 39 przedstawiono schemat przenośnego zestawu do miareczkowania złożonego z butli o pojemności 2-3 L i biurety lewarowej z automatycznym nastawianiem poziomu zerowego.