55019 IMG79 (7)

256

256

Rysunek 8.180

Czterooczak świerkowiee Polygraphus po ligraphus L - żer na wewnętrznei strona kory (wg Nunberga. 1964)

Smolik harcyński Pisso-<lrs harcyniue Hhst. Postacie dorosłe pojawiają sic na wiosnę i prowadzą żer uzupełniający na zdrowych świerkach. w miejscach o cienkiej korze, głównie w środkowej części strzały, w bijając ry jek na całą jego długość i wyżerając miazgę i łyko (rys. X.IX1). Świerk reaguje na żer intensywnym wydzielaniem żywicy z miejsc uszkodzonych. która krzepnie w formie nicbieskobiałych kropli i krótkich strug. Strzały wyglądają jakby spryskane wapnem. Zer chrząszczy, rójka i składanie jaj trwają od końca kwietnia do końca sierpnia. Najintensywniej jaja są składane od połowy czerwca do końca lipca. w drzewostanach 15-120-letnich. w miejscach o cienkiej korze, na starych drzewach w górnej części strzały i w okółkach gałęzi korony. Na młodszych świerkach wiele żerowisk znajduje się też. w środkowej, a nawet w dolnej części strzały. W jednym miejscu samica składa od 1 do 5 białych. okrągłych jaj wielkości ziarenka maku. Larwy żerują w łyku. wygryzając niezbyt długie, dość wąskie. kręte chodniki, zatkane brunatnymi drobnymi tro-cinkamt. Żerowisko jest dość dobrze widoczne na wewnętrznej stronie kory.

Rysunek B.181 Smoliki (PissodeĄ występujące na świerku (wg Kodek. 1970) A - smolik hareyóski Paaoóts harcyruae HbsJ . B - smohk iwierkowiec Pissoćts toabneot-te Mili

Rysunek. 8.182

Smolik harcyński. żer na wewnętrznej stronę kory z charakterystycznymi kolebkami poczwarkowymi (wg Nunberga. 1964)

,i n.i powierzchni drewna prawie nie-wulocznc. Gdy chodnik larwalny osiągnie .1 cm. larwa sporządza na po-iranic/u kory i drewna owalna kolebkę poc/.warkową długości 7-10 mm. wyścieloną białymi wiórkami irys.

S 1821. Kolebka jest częściowo zagłębiona w drewnie. Stadium poc/warki trwa około 3 tygodni. Postacie dorosłe wygryzają się okrągłymi otworami

0    średnicy 2 mm i pojawiają w różnych porach sezonu wegetacyjnego.

Postać dorosła żyje 2-3 lata. Zimują zarówno postacie dorosłe w ściółce

1    glebie, jak i larwy w żerowiskach.

Generacja smolika harcyńskicgo jest l-lub 2-leinia w zależności od mikroklimatu i pogody.

Smolik harcyński występuje w Europie Środkowej. Skandynawii i w północnej, europejskiej części Rosji. W Polsce występuje w obu zasięgach świerka Liczniejsze jego pojawy mają miejsce w drzewostanach 50-100-lctnich w górach, okolicach podgórskich oraz na nizinach w zasięgu szkodliwych oddziaływań zanieczyszczeń powiedzą. Ten czynnik osłabiający drzewostany jest główną przyczyną masowych ro/mno/y smolika harcyńskicgo na Śląsku. W górach początkowymi ogniwami chorób łańcuchowych drzewostanów, których końcowym jest komik drukarz i smolik harcyński. są niewłaściwe warunki dla świerka w reglu dolnym, występowanie opieńki, .śniego-1 wiatrołomy wiatrowały. Występowaniu smolika harcyńskicgo sprzyja wybitnie brak higieny lasu - zasiedla on chętnie świerki ścięte w zimie i nie usunięte z lasu lub nieokoniwanc Pjso/ytami smolika harcyńskicgo są głównie męczelkowale. a m.in. Donctes munllatnr Thunh / , ziisatricomis Ralz.. Bracon hylobii Ratz.. Coeloidesfoersien Hacs.

Smolik harcyński z uwagi na szerokie rozprzestrzenienie jest groźny m s/hiHJnis zjologicznym. Szkodliwość larw jest potęgowana szkodliwym zerem postaci >i. zdrowych świerkach, co powoduje osłabienie drzew i umożliwia ich zasiedlenie pi v koi mka drukarza i inne szkodniki wtórne. Podobne szkody, choć w mniejszym i.vin:.r v »> rządza w górach smolik świerkowiee. Ma on generację jednoroczną

Ściga (= borówka) ćma wa - Tetro/mimJusami F. i ściga (= honmk.i . Trlropitim castanann L. Ścigi rują się w dni pogodne od początku czerwca Jo kun,. >. nia. niekiedy już w końcu maja. a także w początkach września irys K.IS t kopulacu . bywa się na pinach drzew. Samiec składują jaja białe, owalne, o wynnar.uh 1.2 ' n. ■ mm