77648 IMG70 (7)

238

238

Rysunek 8.150

Pędy świerka z igłami zniszczonymi przez na wskaźmcy modrzewianeczki (wg Kudeli. 1970) ^y^^s‘^er»ce igły świerka brunatnieją, a oprzędy wypchuonc brunatnymi ekskrementami. Następnie g_+v,_cn| opuszczają się na pr/ęd/y do ściółki, tani i przepoc/uarczają u kwietniu. Stadium poc/u.,,^ trwa 5-6 tygodni (rys. 8.151).

Wrogami naturalnymi wydrążki świcrkówcczki są nieliczne gatunki gąsieniczników oraz mikozj p,, wodowana przez Entomophthora sphaerosperma Frcs.

Wydrążka świerkówcczka występuje w Europie Środkowej i europejskiej części Rosji. Oprócz, świerka wyjątkowo żeruje na sośnie i jodle. Gatunek ten wy kazuje tendencje do masowych pojawów. atakując głównie prześwietlone drzewostany od 10 do .10 lat. Gradacja trwa zwykle 2-3 lata. Ponieważ żer ma miejsce na jesieni i nic narusza pączków, przeto nic prowadzi po jednorocznej utracie aparatu asymila-cyjncgo do wydzielania się posuszu. Powtarzające się żery. zwłaszcza na ubogich siedliskach, mogą hyc jednak przyczyną zmniejszenia się przyrostu i silnej rozmnoży szkodników wtórnych.

Rysunek 8.151

Wydrążka świerkóweczka Epiblema tedella Cl.: A - postać dorosła (wg Kudeli, 1970). B - igły uszkodzone na pędzie świerka (wg Nunberga, 1964)

Pismu: a okólkóweczka - Im-jpctrcjui padołami Zoll Rójka ciągnie su; od końca maja do początków lipca (rys.

Rysunek 8.152

Piśmica okólkóweczka Laspeyresia pactolana Żeli. postać dorosła (wg Kudeli, 1970)

S I52). Samica składa jaja na korze strzały w pobliżu okółków , w młodnikach świerkowych. a przy masowych pojawach także na uprawach i drągowinach. Wylęgłe po kilkunastu dniach gąsicniczki wgryzają się pod korę 2-3-letnich gałązek i wygryzają do 4 cm długie, kręte chodniki, które wyścielają przędzą. Ekskrementy wyrzucane są na zewnątrz. Pod wpływem uszkodzenia powstaje wyciek żywicy, pęd w części nasadowej grubieje i nasyca się żywicą, a w części wierzchołkowej usycha (rys. 8.153). Żer trwa aż do późnej jesieni i jest wznawiany w cieplejsze dni przez, zimujące pod korą gąsienice. Przcpoczwarczcmc następuje w maju. w pobliżu otworu służącego gąsienicom do wyrzucania ekskrementów. Do wrogów naturalnych piśmicy należą nieliczne gatunki gąsicnicznikowatych oraz rączyca Craspeilotm mipara B.B.

Piśmica okólkóweczka należy do groźnych pierwotnych szkodników świerka, jej gradacje prowadzą do zamierania wierzchołków drzew i całych drzewostanów. Szczególnie

podatne na ataki tego szkodnika są obrzeża młodników i młodniki uszkodzone spałowaniem przez jelenie. W wyniku żeru najpierw usychają i żółkną ich na zaatakowanych okółkach, następnie drzewa usychają lub są atakowane przez szkodniki wtórne Rozmiar szkód powiększa rak świerka powodowany przez gru-zełka świerkowego - Ncctria cucurbitula Er. który rozwija się w miejscu uszkodzeń powodowanych przez gąsienice piśmicy.

Zwójka świerkówcczka - Asthaaua />\ę-maeana Hh. Roi się na przełomie kwietnia i maja. Jaja są składane w uprawach, drągówinach i starszych drzewostanach - na zeszłorocznych igłach lub u nasady pączków. Wylęgłe na przełomie maja i czerwca gą-sicniczki wgryzają się najpierw w pączki, a następnie minują igły. wygryzając w nich dwa eliptyczne utwory - u nasady (wejściowy) i na wierzchołku (wyjściowy W początkach lipca gąsienice sprzędząją po kilkanaście igieł razem i - przebywając w rurkowatych, hia-

Rysunek 8.153

Piśmica okólkóweczka Laspeyresia oactotana Zeil - zer gą sienie pod korą w pobliżu okółka na pędzie świetka (wg Kudeli. 1970)