IMG08

350 • Tersytes niego T. uczestniczył we właściwej wojnie trojańskiej i znajdował się wśród wojowników ukrytych w drewnianym —> koniu trojańskim. O śmierci bohatera poeta nie wspomina. ² Inny T. był synem —> Syzyfa i —> Merope.

Tersytes (gr. ‘tharsos’ - ‘bezczelnik’), żołnierz achajski pochodzenia etolskiego walczący pod —»Troją. Syn Agrio-sa, wnuk Portaona i Euryte. Wraz z braćmi pozbawił kali-dońskiego tronu wuja —> Ojneusa, gdy ten, będąc starcem, nie miał sił się bronić. T. uczestniczył w wojnie trojańskiej, nieustannie krytykując królów greckich i buntując wojsko przeciwko —> Agamemnonowi. Homer w -» Iliadzie (ks. II, w. 212) otwarcie gani go: „Jeden plótł tylko, Tersytes, co nie znał w języku miary, / Przyzwyczajony w swym sercu do gadaniny zuchwały, / Wbrew obyczajom, z królami ośmielał się nieraz wadzić, / Tego szukając, co mogło wydawać się śmieszne Argiwom. / Człowiek ten był najszpetniejszym z tych, którzy pod llion przybyli, / O krzywych nogach. Na jedną utykał nogę. Ramiona miał / Przygarbione, ku piersiom wygięte mocno. Spiczastą głowę / U góry i rzadką wełnistą sierść na łysinie” (przeł. K. Jeżewska). Zabity został przez -> Achillesa, gdy naigrawał się z jego bólu po śmierci —> Amazonki —»Pen-tesilei. • Z czasów starożytnych zachowały się malowidła wazowe, pośród których znalazł się wizerunek Achilles zabija Tersytesa (Museum of Fine Arts, Boston).

Tesalia, kraina w środkowej Grecji, graniczyła z Macedonią, Epirem, Lokrydą i Fokidą. Patrz także Achilles, Ad-met, Ajson, Alkestis, Apollo, Argo, Asklepios, centaury, Chiron, Deukalion, Eurypylos, Filoktet, Hajmon, Ifiklos, Jazon, Kreteus, Medea, Olimpos, Tessalos, Zeus. Tesmoforie, święto ku czci —> Demeter obchodzone w całej Grecji jako wielkie misteria eleuzyńskie w —» Eleusis (w Attyce). Ustalił je -> Triptolemos, syn króla Eleusis. Brały w nim udział kobiety zamężne o nieposzlakowanej opinii, a oprócz ludzi wolnych mogli w nich uczestniczyć także niewolnicy. Przypadały na 11-13 Pyanepsionu (przełom października i listopada). Składano wówczas bogini ofiary oraz organizowano pochody taneczne. Najbardziej uroczysty był ostatni dzień świąt poświęcony Demeter Kalligenei (Matce Pięknych Dzieci). W tym dniu odbywały się konkursy piękności dzieci, matka dziecka-zwycięzcy otrzymywała wtedy nagrodę.

Tessalos, ¹ syn —> Jazona i —» Medei. Według innych podań syn —> Hajmona lub Ajatosa i Polyklei. Wyrwał się z rąk zamierzającej zabić swoje dzieci matki Medei i uciekł

Tetyda • 351

z -> Koryntu do Jolkos. W tym właśnie czasie zmarł Aka-stos, syn Peliasa, i T. objął po nim rządy. Jemu też przypisuje się nadanie krajowi nazwy -» Tesalia.² Inny T, syn -» Heraklesa i Chalkiope (bądź Astyoche), związany był z cyklem heraklejskim. To król wyspy Kos. Jego dwaj synowie: Fejdippos iAntifos uczestniczyli w wojnie trojańskiej. Po zdobyciu miasta osiedlili się w kraju, któremu - na cześć ojca - nadali nazwę Tesalia.

Testios, syn króla -> Agenora (lub boga —»Aresa). Król Eto-lów (Etolia, kraina w środkowej Grecji). Miał dwie córki: -> Alteę, matkę -> Meleagra, oraz -> Ledę, matkę -> Ka-stora i Polideukesa, —> Klitajmestry i -4 Heleny. Jego synami byli także Peksippos i Toksos. Patrz także Dejanira. Tethys ('żywicielka'), córka boga nieba -4 Uranosa i Mat-ki-Żiemi -4 Gai. Tytanida (-> tytani). Pierwotne bóstwo helleńskie. Żona -4 Okeanosa, z którym miała mnóstwo dzieci: -»okeanidy oraz rzeki i potoki, które nawilżały Ziemię. Uosabia żeńską płodność morza. Podczas walki -> Zeusa przeciwko -4 Kronosowi -4 Reja powierzyła T. wychowanie -4 Hery, z wdzięczności za co Hera pogodziła poróżnionych małżonków (T. i Okeanosa). Siedziba T. była lokalizowana na odległym zachodzie poza krajem -> Hesperyd. Patrz także Alfejos, Metys, Nereus, Nil, Tyche.

Tetyda, -> nereida. Córka -4 Nereusa (Starca Mórz) i -4Do-ris (inna wersja mitu głosi, że ojcem jej był -» centaur -łChiron). Była najbardziej znana wśród nereid. Żona -> Peleusa i matka -> Achillesa. Wychowywała ją -4 Hera. Gdy -> Zeus i -> Posejdon ubiegali się o jej względy, -> Temida odkryła im, że T. urodzi syna potężniejszego od jego ojca. Przepowiednia ta ostudziła zapały bogów. Postanowili wydać ją za tesalskiego władcę, Peleusa, z którym miała później syna Achillesa. Na uroczystości weselne zaproszeni zostali wszyscy bogowie oprócz bogini niezgody Eris, która mszcząc się za tę zniewagę, rzuciła między biesiadników złote jabłko z napisem: „dla najpiękniejszej". Natychmiast powstał spór, której z bogiń: -4 Herze, -> Atenie czy -»Afrodycie ma przypaść jabłko. Kłótnię rozstrzygnął -4 Parys na korzyść Afrodyty, która obiecała mu dać najpiękniejszą kobietę za żonę. Zdarzenie to zrodziło funkcjonujący do dziś zwrot: „jabłko niezgody", czyli przedmiot poważnego sporu