l7

196 i.unomnsKi w mdii nut

196 i.unomnsKi w mdii nut

cium ¹. Tą drogą Idąc, którą nora starożytność- pierwej określiła, nio możemy mieć nagany i jest jakaś powaga 1 poszanowanie nadane dawnym pismom i autorom tak dalece, że się zda być lekkością jakiekolwiek onych zganienie. Tuk nam ten słuszny respekt przeciwko dawniejszym rozumom jeszcze pierwsze lata prawie jak z ręki do ręki podały, żeśmy im winni jakieś poszanowanie 1 owszem ³¹ naśladowanie. A nie tylko my, ludzie wieku naszego, nie dawni — dawniejszych jeszcze kochali i naśladowali.

Kato. wielki i mądry filozof ¹. lubo sam siłę pisma i przestróg światu zostawił, przecie jednak sam tak się kochał w księdze Platona, że go zawsze nosił przy sobie, ale nawet i naśladował w stylu Juko każdy, porównawszy obadwa onych pismu, przyznać może. A nawet świadczą historyje, że po onej przegranej z Juliuszem domowej potrzebie⁴¹. pierwej aniżeli się sam zabił, tedy Plutonową książkę o nieśmiertelności duszo^4t długo w noc czytał l nasycić się nią nie mógł A na koniec, juz się przebiwszy żelazem, niemal aż do skonu życia czytał ją.

Juliusz cesarz tak ulubił byl sobie Homc-ra greckiego. żo przy tak wielkim rozumie i dowcipie, który sam miał, nie wstydnł się go uczyć na pomięć i nawet przy wojennych zabawach nim się bawić, i kiedy raz w potrzebie nieszczęściem przyszło mu wpław przez wielką jednę rzekę płynąć, tedy wyjąwszy ⁴³ Homera aby się był me zumaczał ²\ jedną ręką z wody wyniesioną trzymał go, a drugą kontentował się tylko płynąć — równo z szablą poważając go sobie. I dlatego słusznie wziął był sobie za cmblema ^u księgę tegoż Homera, u nn nim szablę gołą położoną, przydawszy to lemma: Ex utro-quc Caesar ^w — jakoby chcąc rzec, że równo mleczom, jako ł piórem kładł się być sławnym

Stąd tedy łacno poznać, ze dobry styl nie może być. chyba przykładom ³ dawniejszych, 1 ton jest najlepszy, który dobremu najpodobniejszy. Nic nte mamy sami z siebie i dawniejsze pisma fą nam zwierciadłem l wizerunkiem teraźniejszych, z nich pochop bierzemy. i nich się utrzemy, słowa do słowa stosując podobieństwem, enerpią, która się po polsku jakąś piśmienną żywością, raczej pióra każdego duszą nazwać może. sens tak miarkując, ze ani krótkością, ani rozwlekością oddalić się powinien od przedsięwziętego stylu, ale w równej mierze nie pożyczanymi słowy, ale własnymi swymi idzie torem autora tego. którego naśladuje. Jeśli poważny — poważnie, jeśli zwięzły — zwięźle, jeśli obfity — obficie, jeżeli łagodny — łagodnie, jeśli śmiały — śmiele. A to idzie wedle upodobania i przy-nidzenia dowcipu każdego człowieka; jaki ma geni-jtisz albo humor", taki i styl lubi Nie może się tedy

1

— mowa o dialogu Platona Fedon.

ⁿ wyjąwszy — tok w autografie; w plerwodr. I wyd. nas⁴. UBfąteny

2

•² ronincrct — tak w autogr.; w pterwodr. :am«iflł.

'• cmblema — lu. godło.

•• tarnina — tu: hasło; cr utrotjue Cantar — „tak w Jednym. Jnk W dr u    powiać Cezara²'.

3

² ItuU się być sławnym — dawtj swoln zakładał.

" nie moSe być, chyba przykładem — w .'cnst«> nie można sobie łnuc/ej dobrego stylu wyobrazić j»k tytko ten. który tlę na antycznych pisarzach wzoruje: chyba tu w znaczeniu: Jok tylko.

" prntu»i. humor — wyrazy, urylc lu w znaczeniu odmień² nym od dzisiejszego; jeszcze w terminologii współczesno.) no Zachodzie niejednoznacznie używane, tu w polszczyznę zdaje się po raz pierwszy w takim znaczeniu wprowadzone

4

   . ojfietum „tak odwdzięczamy »ię za otrzymaną

przysługę-

'⁴ ł owkmi — h nawet

*“ Kato Młodziu — nieugiętego charakteru Rzymianin, republikanin i wyznawco filozofii utoickicj. po kiesce PompcJuazji w wojnie z Cezarem w r. W przebił sę własnym mleczom ⁿ potrzeba — wojna.