Są to substancje obce dla organizmu, które po wprowadzeniu do niego powodują wytworzenie przeciwciał. Antygeny mogą być:
■ bakteryjne i roślinne
b zwierzęce
■ i inne np. chemiczne
Głównymi cechami antygenów są:
■ Immunogenność - zdolność do wywoływania odpowiedzi immunologicznej (humoralnej lub komórkowej)
• Antygenowość - zdolność'do swoistego łączenia się z immunoglobulinami oraz z receptorami limfocytów T
Nie wszystkie jednak antygeny wykazują te dwie cechy, tz. są antygenami pełnowartościowymi. Niektóre - antygeny resztkowe -hapteny są to substancje nie mające zdolności wywoływania odpowiedzi immunologicznej (nie są immunogenami), wykazują tylko cechę antygenowości.
Ze względu |
na lokalizację wyróżnia |
się antygeny bakteryjne | |
strukturalne pozakomórkowe | |
powierzchniowe |
komórkowe "toksyny oski |
| |
(somatyczne) 'enzymu bakt |
* otoczkowe |
1 * związane ze śc. kom. |
* rzęskowe |
np. LPS * wewnątrzkomórkowe |
antygeny pełne - immunogeny
■ stymulują wytwarzanie immunoglobulin
■ reagują z immunoglobultbami In vitro hapteny złożone - antygeny niekompletne
■ nie stymulują powstawania immunoglobulin (nie są immunogenami)
<1 reagują z gotowymi przeciwciałami hapteny proste
■ nie stymulują wytwarzania przeciwciał
• nie reagują z gotowymi przeciwciałami
• mogą hamować reakcję między antygenem pełnym i przeciwciałem
Czynnik obcy dla organizmu, podany z reguły drogą pozajelitową, zdolny do wywołania odpowiedzi immunologicznej w postaci immunoglobulin bądź komórek immunokompetentnych (zdolność do re a kcj i i m m u n o I o g i cz n ej).